مرضیه وحید دستجردی
محمدرضا شاهمنصوری
اسدالله ذهب صنیعی

عناصر سنگین و ترکیبات فسفر از جمله آلاینده های شیمیایی مهم منابع آب می باشند که در اثر تخلیه فاضلابهای صنعتی، خانگی و ... به رودخانه ها وارد می شوند. حضور فلزات سنگین در آب این منابع و قابلیت تجمع آنها در گیاهان و حیوانان آبزی و نیز در خاک بستر رودخانه اثرات جبران ناپذیری در دراز مدت بر مصرف کنندگان آن خواهد داشت. همچنین حضور ترکیبات فسفر و افزایش غلظت آنها باعث ایجاد شرایط بحرانی، بو و مزه در آب شده و علاوه بر اثرات سوء جنبه زیباشناسی منابع آب را نیز به خطر می اندازد. به لحاظ اهمیت موارد ذکر شده، این تحقیق بمنظور بررسی غلظت فلزات سنگین و ترکیبات ارتوفسفات در خاک بستر زاینده رود انجام شد. بدین منظور در طول مسیر زاینده رود تا تالاب گاوخونی نقاطی معین و در این نقاط از خاک بستر رودخانه نمونه برداری شد. نمونه ها بعد از انتقال به آزمایشگاه و آماده سازی برای تعیین فلزات مورد نظر و ارتوفسفاتها بوسیله دستگاه جذب اتمی و اسپکتروفتومتر مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که غلظت عناصر مذکور و ارتوفسفاتها به تدریج از ناحیه بالادست رودخانه تا پل چوم افزایش یافته و از این نقطه تا تالاب گاوخونی کاهش می یابد. استقرار صنایع مختلف در حاشیه رودخانه و عریض شدن رود و ورود زهکش ها در پائین دست از عوامل موثر در این تغییرات می باشند.

فلزات سنگین، ارتوفسفاتها، هضم، جذب اتمی، اسپکتروفتومتر