محمدکاظم نطاقی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیدرضا هاشمی - عضو هییت علمی گروه علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
یوسف جعفری آهنگری - عضو هییت علمی گروه علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید حسنی - عضو هییت علمی گروه علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

این آزمایش به منظور بررسی هتروفیل و لنفوسیت و اندامهای لنفاوی در جوجه های گوشتی تغذیه شده با سطوح مختلف خاکشیر در شرایط تنش حرارتی حاد انجام شد. بدین منظور 300 قطعه جوجه گوشتی سویه هوبارد در قالب طرحکاملا تصادفی با 4 تیمار و 5 تکرار به ازای هر تیمار( 15 جوجه در هر تکرار) استفاده گردید. تیمارهای آزمایشی شامل: (1 جیره شاهد (2 جیره شاهد مکمل شده با 0/5 درصد خاکشیر (3 جیره شاهد مکمل شده با 1درصد خاکشیر (4 جیره شاهد مکمل شده با 2 درصد خاکشیر بودند. از روز 35 دورهی پرورش تا روز 42، جوجه ها به مدت 6 ساعت تحت شرایط تنش حرارتی (34±1) قرار گرفتند. در روز 42 دوره پرورش از 5 پرنده در هر واحد آزمایشی خون گیری صورت گرفت و بعد از تهیه گسترش و رنگ آمیزی، نسبت هتروفیل به لنفوسیت مورد سنجش قرار گرفت. در پایان آزمایش از هر تکرار 2 قطعه پرنده با وزن نزدیک به میانگین وزنی تیمار انتخاب و جهت بررسی وزن طحال و بورس فابرسیوس کشتار گردید. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح مختلف خاکشیر بر میزان هتروفیل، لنفوسیت و همچنین نسبت هتروفیل به لنفوسیت اثر معنیداری داشت .( P<0/05) در پرندگانی که جیرهی حاوی 1 درصد خاکشیر را در حالت تنش حرارتی مصرف نموده بودند، کمترین مقدار هتروفیل و بیشترین میزان لنفوسیت مشاهده گردید .( P<0/05) همچنین مشخص گردید که تیمارهای آزمایشی بر وزن طحال و بورس فابرسیوس جوجه های گوشتی تحت تنش حرارتی، اثر معنی داری ندارد .(P> 0/05) به طور خلاصه نتایج حاصل از این آزمایش نشان میدهد که استفاده از سطوح مختلف خاکشیر در جیره ی جوجه های گوشتی تحت تنش حرارتی میتواند باعث جلوگیری از اثرات مخرب تنش حرارتی بر سیستم ایمنی، بویژه سرکوب لنفوسیتها گردد.

خاکشیر، سیستم ایمنی، هتروفیل به لنفوسیت، جوجه های گوشتی، تنش حرارتی