محمدحسین بنابازی - رییس بخش اصلاح نژاد دام موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

ماهیت فناوری، بویژه فناوری های نو، به گونه ای است که انتقال آنها را از مبدا سازنده به هر مقصد و فراگیر ی روش کار با آنها را برای هر تکنسین با حداقل اطلاعات فنی در کوتاهترین زمان امکانپذیر است. این امر در کشورهای در حال توسعه، این تصور را به وجود آورده است که فناوریهای نوین مسیری میانبر برای دستیابی به پاسخی دقیق، صحیح و ارزان به موضوع مورد تحقیق است بی آنکه لازم باشد اصول و مبانی یک پژوهش علمی رعایت گردد. رویکردهای متضاد و چالشی حول جایگاه و نقش فناوریهای ژنتیک مولکولی در اصلاح نژاد دام در اواخر دهه70 شمسی و نیز توجه به فناوری توالی یابی نسل جدید (NGS) و امکانات محاسباتی مورد نیاز برای آن در سالهای اخیر، نمونه هایی از این رویکردهای نامناسب در حوزه ژنتیک و اصلاح نژاد دام در کشور بوده است. نتیجه چنین رویکردهایی در دهه های گذشته، دستیابی به انبوهی از آخرین تکنولوژیهای نوین بیولوژی مولکولی و ایجاد سرورهای محاسباتی بسیار پیشرفته در اکثر مراکز پژوهشی و دانشگاهی سراسر کشور بوده است بدون اینکه پیشرفت های مورد انتظار از بکارگیری آنها حاصل شود. قیمت بالا، انحصاری و وارداتی بودن فناوریها، عدم امکان تعمیرات اساسی و پشتیبانی فنی محدود، تحریم فروش فناوریهای پیشرفته((High-tech به ایران، هزینه های سنگین نگهداری، پیشرفت سریع فناوری در حوزه بیولوژی مولکولی و محاسباتی و از دور خارج شدن تکنولوژیهای قبلی، تعداد کم آزمایشات یا محاسباتی که به چنین امکاناتی نیاز دارند در یک مرکز پژوهشی یا حتی کل کشور، نیاز به به روز رسانی مداوم و اضافه نمودن تجهیزات اضافی و دلایل متعدد دیگر باعث می شود از نظر اقتصادی هیچ منطقی برای خرید و ورود این فناوریها به کشور وجود نداشته باشد. راهکار مناسب برای بهره مندی از این فناوریها، اجرای دوره های آموزش کوتاه مدت برای متخصصین و تکنسین های داخلی به منظور آشنایی با مبانی این تکنولوژیها، بکارگیری این فناوریها بسته به نیاز تحقیقاتی خاص بصورت خرید خدمت از مراکز بزرگ معتبر ارایه دهنده خدمات های تک خارج از کشور، ایجاد شبکه فناوری و تدوین مقرراتی برای تسهیل دسترسی و بهره مندی از تمام ظرفیت فناوریها و امکانات موجود در کشور برای همه پژوهشگران و جامعه دانشگاهی کشور است.