کبری سلطانی ناصری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
فرزاد قنبری - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
جواد بیات کوهسار - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
فاختک طلیعی - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

این پژوهش به منظور بررسی اثر قارچ های آسپرژیلوس نایجر (Aspergillus niger) و تریکودرما هارزیانوم ( Trichoderma (harzianum، و نیز قارچ صدفی (Pleurotus ostreatu) بر ترکیب شیمیایی بقایای نخود زراعی انجام شد. پس از عمل آوری، ترکیب شیمیایی نمونه ها توسط روش های استاندارد تعیین شدند . مقدار ماده خشک در تیمار شاهد 94/93 درصد به دست آمد. عمل آوری با تریکودرما، آسپرژیلوس و قارچ صدفی مقدار این صفت را کاهش داد (به ترتیب 93/76، 93/73، 93/86 درصد). در مقابل، تیمارهای مختلف باعث افزایش خاکستر و پروتیین خام بقایا نسبت به شاهد شدند. بیشترین مقدار خاکستر در تیمار قارچ صدفی (10/22) و بیشترین مقدار پروتیین خام در تیمار قارچ تریکودرما مشاهده شد 4/58)درصد). مقدار الیاف نامحلول در شوینده خنثی در بین تیمارهای مختلف یکسان بود .(p> 0/05) هرچند مقدار الیاف نامحلول در شوینده اسیدی در تیمار قارچ آسپرژیلوس کمتر از شاهد بود 36/66) درصد در برابر 39/33 درصد) اما اختلاف میان آنها معنی دار نبود. درمجموع تیمارهای تریکودرما و آسپرژیلوس تاثیر بیشتری در بهبود ارزش تغذیه ای بقایای نخود زراعی داشتند.

بقایای نخود زراعی، ترکیب شیمیایی، عمل آوری بیولوژیکی