شاخصه های سیاست خارجی در حکومت اسلامی از دیدگاه قرآن

یکی از موضوعات مبتلا جمهوری اسلامی بعد از پیروزی انقلاب و علی الخصوص در سال های اخیر مساله چگونگی تعامل و برقراری ارتباط با سایر کشورهاست. اینکه اسلام در این رابطه چه حدود و ثغوری را تعیین نموده و چه شرایطی را برای دولت مردان اسلامی بیان کرده است. در این مقاله به بررسی آیات قرآنی که به صراحت درباره روابط بین الملل و چگونگی تعامل و مذاکره با غیر مسلمانان دستوراتی را صادر کرده پرداختیم. در پایان ضمن شناخت رابطه دین و سیاست دانستیم که یکی از مهمترین اهداف حکومت اسلامی تبلیغ دین است و این امر میسر نمی شود مگر در سایه اتخاذ سیاست خارجی مناسب. ضمن اینکه در کنار این هدف والا نباید از خط قرمز ظلم ستیزی و مبارزه با استکبار غافل شد. بعد از بررسی آیات قرآنی به چهار اصل اساسی در اتخاذ و تعیین خط مشی سیاست خارجی حکومت اسلامی اسلامی رسیدیم که عبارتند از: اصل صلح؛ اصل نفی سبیل؛ اصل عزتمندی جامعه اسلامی و اصل التزام به پیمان های سیاسی. مشخص شد که هرچند اسلام دین رافت و صلح است اما دیدگاه اعتدالی این است که به آیات جهاد در کنار آیات مربوط به صلح و رافت توجه شود. همچنین با توجه به اطلاق آیات قرآن در خصوص مذاکره و بستن پیمان های سیاسی و اقتصادی و غیره دانستیم که هرگونه تعاملی در صورت دارا بودن برخی شرایط و حفظ استقلال فکری مسلمانان از سوی اسلام با سایر کشورها حتی کفار مجاز دانسته شده است. از دیگر سو آیات فراوانی در قرآن نسبت به توطیه های دشمنان هشدار می دهند و تاکید دارند که مسلمانان به هیچ وجه به آنها اعتماد نکنند و مراقب دوستی های دروغینشان باشند. زیرا در صورت عدم توجه به این تذکرات ممکن است به تدریج زمینه های دخالت آنها در امور داخلی مسلمان و سلطه جویی شان فراهم آید. ضمن اینکه در صورت بسته شدن پیمانی با شرایط صحیح حکومت اسلامی ملزم به پایبندی به آن است مگر اینکه پیمان مذکور از سوی طرف مقابل نقض گردد.