جعفر نباتی - استادیار پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد کافی - استاد دانشکده کشاورزی و پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد

با توجه به کاهش بارندگی، افزایش جمعیت و توسعه صنایع مصرف کننده آب طی سال های اخیر، همواره از سهم آب کشاورزی کاسته و کیفیت منابع آب موجود نیز کاهش یافته است. استفاده غیراصولی از منابع آب غیرمتعارف از جمله آب شور برای کشاورزی موجب تخریب خاک و تنوع زیستی خواهد شد؛ بنابراین چالش جدید محیط زیست استفاده پایدار از منابع آب و خاک شور برای کشاورزی شورزیست است. مدیریت خاک با استفاده از روش های خاک ورزی، کاربرد بقایای گیاهی، سبک کردن خاک، استفاده از اصلاح کننده های خاک و روش های اگروتکنیکی مناسب کاشت گیاهان در کشاورزی شورزیست می تواند در کاهش اثرات منفی استفاده از آب شور در خاک موثر باشد. مدیریت آبیاری در شرایط شور بایستی به نحوی باشد که نمک واردشده همراه با آب آبیاری بتواند به درستی مدیریت و به محیط زیست صدمات غیرقابل برگشتی وارد نکند. آبیاری با آب شور در مناطقی قابل انجام است که خاک دارای شرایط فیزیکی و شیمیایی مناسب، امکان کاربرد مقدار مناسب آب و دفع ایمن زهاب امکان پذیر باشد. در شرایط کشاورزی شورزیست به دلیل اثرات شوری بر قابلیت جذب عناصر غذایی و یا رقابت بین یون ها برای جذب، انتقال و توزیع در فیزیولوژی گیاه اختلال ایجاد می گردد. واکنش مثبت گیاه به مصرف کود در اراضی شور منحصر به سطوح شوری تا حدود 10 دسی زیمنس بر متر است در سطوح شوری های بالاتر به علت افزایش تجمعی پتانسیل اسمزی، واکنش گیاه به کوددهی منفی است و احتیاج به مدیریت ویژه دارد. استفاده از میکروارگانیسم های شورزی و تحریک کننده رشد نیز از راهکارهای نوین در مدیریت کشاورزی شورزیست است.

آبیاری، تغذیه، زهاب، کشاورزی شورزیست