شناسایی ژنوتیپ های متحمل و حساس به تنش شوری با استفاده از شاخص های کمی در چغندرقند

این تحقیق با هدف ارزیابی تحمل به شوری تعداد 10 ژنوتیپ اصلاحی و دو رقم شاهد که همه آنها دیپلویید و مولتی ژرم بودند، در شرایط تنش شوری و بدون تنش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی میاندوآب اجرا گردید. در شرایط تنش شوری میزان هدایت الکتریکی اندازه گیری گردید. شاخص های کمی عملکرد در تنش، شاخص عملکرد، DI = مقاومت به خشکی، SNPI = شاخص تولید (محصول) تنش و عدم تنش، ATI = شاخص تحمل غیر زیستی، YSI = شاخص پایداری عملکرد، STI = تحمل به تنش، SSI = حساسیت به تنش، SSPI = درصد حساسیت به تنش، MP = میانگین بهره روری)، GMP = میانگین هندسی بهره بری، TOL = تحمل و DRI = خشکی نسبی (پاسخ به تنش) برای عملکرد شکر سفید محاسبه گردید. براساس نتایج بدست آمده از شاخص های SSI ، RDI ، TOL ، YI ، DI ، YSI ، STI ، MP ، GMP و SNPI برای صفت عملکرد شکر سفید (در هکتار)، ژنوتیپ های 8001-P.7 و Ms261×8001-P.10 به عنوان متحمل ترین جمعیت ها شناسایی شدند. بر مبنای همین شاخص ها ژنوتیپ های 191 و 9، به عنوان حساسترین ژنوتیپ شناسایی گردیدند. همچنین براساس نتایج بدست آمده، همبستگی بین STI با MP ،RDI ، SSPI ، GMP ، YI ، YSI ، DI ، SNPI و HM در سطح احتمال یک درصد ( p<0.01 ) مثبت، ولی با SSI منفی و معنی دار بود. همچنین با توجه به همبستگی منفی و معنی دار p<0.01 ) SSI) و STI در تنش شوری می توان از شاخص تحمل به تنش ( STI ) بجای شاخص حساسیت ( SSI ) در این شرایط استفاده نمود. هم چنین بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های 8001-P.7 و Ms261×8001-P.10 چون دارای مقادیر بالا برای مولفه اول ( مولفه مقاومت) و مقادیر پایین برای مولفه دوم (مولفه حساسیت) بودند به عنوان مقاوم ترین ژنوتیپ ها در تنش تحت شرایط آزمایش معرفی شدند و ژنوتیپ 191 به عنوان حساس ترین ژنوتیپ شناخته شد.

Keywords:

چغندر قند , شاخص های کمی تحمل به شوری , عملکرد شکر سفید