رستم یزدانی بیوکی - استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
محمدهادی راد - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
هادی پیرسته انوشه - استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

تشدید شورشدن منابع آب و خاک کشور، متخصصین را ناچار به توجه به سیستم های شورورزی کرده است. گیاهان شورزی با خواص دارویی زیادی وجود دارند که به طور عام به عنوان گیاه دارویی نیز شناخته می شوند. گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تامین بهداشت و سلامت جوامع به لحاظ درمان و پیشگیری از بیماری ها برخوردار بوده، و از مهمترین منابع دارویی بشر در طول نسل ها بوده اند. برای مثال، خرفه (Portulaca oleracea) و (Peganum harmala) ازجمله گیاهان شورزی هستند که از دیرباز، موارد استفاده دارویی داشته اند. دو گیاه شورزی سیاه شور پرپشت (Suaeda fruticosa) و سیاه شور مصری (Suaeda aegyptiaca) در جنوب ایران کاربرد دارویی فراوانی دارند. اشنان (Seidlitzia rosmarinus ) برای درمان بسیاری از امراض و تنظیم کارکرد بدن مفید است. شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) به عنوان یک گیاه شورزی با خواص دارویی فراوانی ذکر شده است. از اصلی ترین مکانسیم های سازگاری گیاهان شورزی در شرایط بسیار شور، سنتز ترکیبات به صورت متابولیت های اولیه و ثانویه است که دارای خواص دارویی وسیعی هستند. این مواد شامل اسیدهای چرب غیراشباع، کارتنوییدها، ویتامین ها، استرول ها، اسانس ها، پلی ساکاریدها، گلایکوزیدها و ترکیبات فنولی می باشند. اگرچه استفاده دارویی از گیاهان شورزی امری معمول بوده، اما نادیده گرفتن گیاهان شورزی از نظر خواص دارویی در حوزه پژوهش، مانعی مهم برای توسعه گیاهان مزبور در صنعت دارویی می باشد.

کشاورزی شورزی، گیاهان دارویی، اسپند، خرفه، شوری