رحیم علیمحمدی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بخت

افزایش جمعیت ، رشد سطح فرهنگی و اقتصادی جوامع، باعث افزایش سرانه مصرف آب و تبدیل اکثر روستاهای استان به شهر شده است. رشد فزاینده تقاضای آب و برداشت بیش از حد متعارف آب از منابع زیر زمینی ،کاهش سطح ایستابی وافت شدید منابع مذکور را در اغلب دشتهای استان به همراه داشته است. توپوگرافی خاص استان و وجود رودخانه های دائمی استان در خطر القعرها و وجود اختلاف ارتفاع و فاصله نسبتاٌ قابل توجه آنها نسبت به اراضی زراعی مجاور خود، از عوامل اصلی افزایش هزینه های تامین آب در استان می باشد . این در حالی است که همواره تصفیه خانه های فاضلاب مقدار قابل توجهی پساب را در آبراهه های طبیعی تخلیه می نمایند و خروجی آنها در بحرانی ترین زمان (گرمترین روز که نیاز آبی گیاه با توجه به شرایط فیزیولوژیکی آن به حداکثر می رسد) به بیشترین مقدار خود می رسد، لذا نظر به تولید آب ارزان قیمت باتوجه به وجود تصفیه خانه فاضلاب در اکثر شهرهای استان، پژوهشی طی سالهای81-79 در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار در سه تکرار، طی سه سال در ایستگاه تحقیقاتی چهارتخته شهرکرد انجام شد . تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از تیمار شماره یک : آبیاری با استفاده از آب معمولی با میزان مصرف عرف زارعین تیمار شماره دو: آبیاری با استفاده از پساب تصفیه خانه فاضلاب با میزان مصرف عرف زارع.تیمار شماره سه: آبیاری با استفاده از آب معمولی با میزان آب مورد نیاز گیاهتیمار شماره چهار: آبیاری با استفاده از پساب تصفیه خانه فاضلاب با میزان آب مورد نیاز گیاهنتایج حاصله نشان داد که عملکرد علوفه طی سالهای اجرای طرح افزایش داشته است. تیمارهای 4و2 ( تیمارهای استفاده از پساب ) دارای عملکرد بیشتری بوده و اختلاف معنی داری نسبت به بقیه تیمارها داشتند (میانگین عملکرد ترتیمارها به ترتیب 20367، 29324،22138 و 28992 کیلو گرم در هکتار بود ) و در مجموع تیمارهای شماره دو و چهار بیشترین عملکرد را دارا بودند. بطور متوسط عملکرد علوفه ( تر و خشک) در تیمارهای آبیاری با پساب نسبت به تیمارهایی که از آب معمولی استفاده کرده بودند صرف نظر از میزان مصرف آب، بیشتر بود( به ترتیب به میزان 37 و 32 درصد ).

آب، پساب ، عملکرد، یونجه