الهام کریم زاده جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری لرستان
حامد نقوی - استادیار گروه جنگلداری لرستان
کامران عادلی - استادیار گروه جنگلداری لرستان
هومن لطیفی - استادیار دانشگاه ووتسبورگ آلمان

عرصه هایی که به لحاظ تامین و تولید چوب از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردارند چنانچه برنامه ای مدون و اصولی جهت تعیین و شناخت از چگونگی بهره برداری آنان تهیه نگردد علاوه بر اختصاص حجم بالایی از سرمایه در مدیریت جنگل فشارهای وارده بر جنگل و محیط زیست را دوچندان کرده و تبعات نامطلوبی برجای خواهند گذاشت. حجم چوب سرپا، مهم ترین خصیصه ی جنگلداری کلاسیک و جنگلداری نوین بوده که اغلب اطلاعات مربوط به آن از طریق آماربرداری گسترده زمینی تهیه می گردد. پژوهش حاظر با استفاده از داده های سنجنده ی OLI ماهواره ی لندست 8 به دلایلی از جمله سهولت دسترسی به اطلاعات و کم هزینه بودن تصاویر به بررسی قابلیت این سنجنده جهت ارزیابی حجم سرپا در بخشی از جنگل های هیرکانی پرداختیم. به این منظور 186 قطعه نمونه 10 آری دایره ای شکل با روش تصادفی سیستماتیک در حوزه ی آبخیز 48 (گلندرود) مورد استفاده قرار گرفت و حجم سرپا در هر قطعه نمونه محاسبه گردید. پس از پیش پردازش ها، پردازش هایی نظیر تبدیل تسلدکپ، شاخص های گیاهی و PCA بر روی تصویر اعمال گردید و حجم سرپا به عنوان متغیر وابسته و ارزش های طیفی باندهای اصلی و باندهای مصنوعی حاصل از پردازش ها به عنوان متغیر مستقل به کار گرفته شد. داده ها به نسبت 75 % مدلسازی و 25 % اعتبارسنجی مورد استفاده قرار گرفتند. با تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام، مدل بهینه تولید و با استفاده از جذر میانگین مربعات خطا RMSE قطعات نمونه شاهد، مدل تولید شده مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. بر اساس ضریب همبستگی پیرسون شاخص گیاهی NDVI با داشتن بالاترین میزان همبستگی مهم ترین مولفه در مدل رگرسیونی سه متغیره در این پژوهش می باشد. در مدل نتایج حاصل از 46 قطعه نمونه شاهد RMSE=7/95 متر مکعب در هکتار RMSEr=18/56% اندازه گیری گردید. نتایج اعتبارسنجی داده های طیفی سنجنده ی OLI حاکی از آن است که برآورد حجم سرپای جنگل مورد مطالعه دارای قابلیت نسبتا مطلوبی می باشد.

حجم سرپا، سنجنده ی OLI ماهواره ی لندست 8، رگرسیون خطی، جذرمیانگین مربعات خطا