ساسان اقبال سعیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند ،
حسین کوهستانی - استادیار دانشگاه بیرجند

مهرها یکی از منابع مهمی در شناخت و شناسایی تاریخ در دوره ساسانیان است. از زمان ساسانیان آثار مکتوب کمتری به دست آمده است. به همین دلیل شناخت مهرها و مهر های کتیبه ای ما را با تاریخ و اطلاعات مختلف آشنا می کند. مهر ها در این دوره به گونه مختلف و شکل های گوناگون با ترکیب از نقاشی و کتیبه ساخته شده اند که در نوع خود بسیار منحصر بفرد است . در این پژوهش بیشتر اطلاعات ما از مهر های کتیبه ای است که در بر دارنده اسامی مالکان، سمت و مقام های اداری آنها اشاره دارد . مهرهای دوره ساسانی علاوه بر این که از لحاظ زیبایی و هنری بسیار اهمیت دارند براساس زبان شناسی و تاریخ شناسی و حتی تصویر شناسی اهمییت دارند . مهر ها کاربرد گوناگونی داشته اند از جمله تجارت امور سیاسی واداری و.....هر کدام از سران ساسانی با توجه به جایگاه هایشان مهر های مخصوص به خود را داشتند. بازرگانان نیز از مهر استفاده میکردند تا اموال خود را جابه جا کنند. با توجه به این کتیبه ها می توانیم سیستم اداری و اسامی و القاب آنها و نحوه کارکرد آنها را بازسازی کرد. از جمله این مقام های سیاسی میتوان روحانیون زرتشتی که مغ ها در ریاست آن قرار می گرفتند و فرمانده سپاه ساسانی با نام اسپهبدان بود. آن ها دارای مهر های مخصوص به خود بوده اند که باز شناسایی آن مهر ها و مطالعه و پژوهش در مورد آن می توان نام انها القاب و وظایف و جایگاه آنها را شناسایی کرد و مورد مطالعه قرار داد این پژوهش به روش کتابخانه ای می باشد که هدف نگارنده از این پژوهش شناسایی و برسی مهر ها ساسانی و مطالعه در مورد جایگاه اداری ساسانی با توجه به مهرها واثر مهر هایشان است

مهرها . ساسانی . اسپهدان . مغ . نظام سیاسی و اداری