قابلیت اطلاعات ماهواره‌ای و سیستمهای اطلاعات جغرافیائی برای پایش  مدیریت آبیاری و زهکشی دشتها 

زمانی که دشتها فاقد آب برای آبیاری هستند تنها یک محدودیت دارند و آن محدودیت آب آبیاری است ولی فراهم نمودن آب بدون مدیریت و هدایت آب زهکشها بدون دوراندیشی عدم قابلیت اراضی برای کشاورزی را به دلیل مسائلی چون شوری و قلیائیت و یا زهکشی به دنبال خواهد داشت. اگر بتوان به کمک اطلاعات سنجش از دور که در دوره‌های زمانی کوتاه مدت برداشت میشوند عملکرد سیستمهای آبیاری و زهکشی را پایش کرد امکان اصلاح و رفع عیوب سیستمها فراهم میگردد. یک نمونه مطالعاتی وضعیت منطقه رودشت در دشت اصفهان در قسمت پایینی حوضه آبخیز زاینده‌رود میباشد که منعکس کننده وضعیت بسیاری از دشتهای کشور است.مسائل مبتلابه این دشت با افزایش آب آبیاری در پی احداث سد زاینده‌رود شروع میشود. اطلاعات ماهواره‌ایLandsat TM و Landsat MSS مربوط به سالهای 1976 قبل از افزایش آب زاینده‌رود و 1990 پس از افزایش آب مورد استفاده قرار گرفتند، اصلاحات لازم انجام گردید و با کار صحرائی، بررسی گزارشها و نقشه‌های تهیه شده از منطقه اطلاعات ماهواره‌ای طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان میدهد که طی 14 سال با دو برابر شدن آب اختصاص یافته زاینده‌رود به آن دشت، اراضی با خطر شوری شدید 5 درصد کاهش یافتند در صورتی که 16 درصد از اراضی بدون مسئله شوری کم و 20 درصد به اراضی با شوری متوسط افزوده گردیده است. به عبارتی مجموعا 36 درصد اراضی تنزل یافته‌ اند و اراضی با محدودیت زهکشی از 10 درصد ( 6/291 هکتار) در سال 1976 به 7/22 درصد (93/661 هکتار) در سال 1990 افزایش یافته‌ است. با دو برابر شدن میزان آب آبیاری تنها حدود 6 درصد یا 1200 هکتار به اراضی کشاورزی منطقه اضافه شده است در‌حالی که روند تنزل اراضی سالانه 2/231 هکتار میباشد.

Keywords:

ماهواره , شوری , زهکشی