پیام مشرق به جنگ: دیالکتیک شعری اقبال در جواب گویی به حافظ و گوته

Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 1,079

This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

IGBAL01_009

تاریخ نمایه سازی: 11 شهریور 1397

Abstract:

چنانچه به نخستین تحولات شیخی محمد اقبال لاهوری با شروع کرده تکوینی مصادف با دوران جنگ جهانی اول بنگریم در خواهیم یافت که او جواب گویی های فلسفی و شاعرانه اش نه تنها در پی دیوان غربی - شرقی ولفگانگ فن گونه ، بلکه بیشتر به صورت جوابیه ای به سخن حافظ شیرازی آفریده در همراهی با آثار دیگر فارسی گویان چون جلال الدین بلخی برای یافتن زبان گفتگومند و جهانی ادبیات پوشیده است که سرانجام زمینه را برای نوزایی هم زمان در شعر و اندیشه اش فراهم آورد. در این نوشتار به مناسبت گذشته سده ای از جنگ جهانی اول و در پرتوی بازخوانی اشعار و نامه های اقبال لاهوری، تصویر زمینه آن رویدادهای استعماری به نقش میراث حافظ در شکل گیری شعر و اندیشه اقبال تحلیل می کند بدان امید که از رهگذر تحلیل دغدغه های گذشته شرق و غرب، پاسخی برای مسایل دنیای کنونی بیابیم. بدان مضبوط فرض ضمنی تاثیرپذیری از روش دیالکتیک هگلی سروده های اسرار خودی و رموز بیخودی به منزله آثاری از خلال تحولات جنگ بازخوانی شده به طور ویژه به ساختار صوری و محتوای (پیام مشرق) با رویکرد بینامتنی و در بستر گفتگوی بینا فرهنگی رسیدگی می شود. از چنین منظری منطق گفتگوی اقبال در پیام مشرق را لاجرم پیام مشرق و خوب جعبه های بزرگ جهانی خواهیم یافت که در تلاقی با خرده گفتمان های ادوار حافظ و گوته و گاه بیشتر در حافظه تاریخی و ادبی به وقوع پیوسته است از جمله آن جواب و جدال های دیالکتیک مفاهمه ی شرق و غرب، مفهوم جنگ و صلح و تجربه عشق و واقعیت برجسته می شود که در آن ها سخن و سلوک حافظ هم بهانه آغازین مکالمات به مسبب چند صدایی در پیام مشرق به ویژه در بخش های افکار و پیام فرنگ شده است به طوری که در فلسفه خودی و بازگشت به خویشتن اقبال به هر روی حافظ از مشخصه های محوری شرق در برابر غرب بوده است.

Authors

مجید بهره ور

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج