الهام امینی - استادیار گروه شهرسازی
تارا قاسمی - کارشناس ارشد طراحی شهری
فایزه علی نژاد - کارشناس ارشد طراحی شهری

گسترش آسیب پذیری شهرها در برابر بلاهای طبیعی از دهه های گذشته تاکنون، سبب شده است که اقدامات ویژه ای در زمینه مدیریت بحران، توسط مدیران و برنامه ریزان شهری انجام شود. اما آنچه در این اقدامات به آن توجه نشده است، نقش طراحی شهری در کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر بلاهای طبیعی می باشد. بافت های تاریخی شهرها، به دلیل قدمت خود و فرسوده شدن مصالح در مرور زمان، بیشتر از سایر بافت های شهری در معرض خطر آسیب پذیری در برابر بلاهای طبیعی، خصوصا زلزله هستند. محله سنگلج تهران از جمله محلات تاریخی شهر تهران است که به دلیل عدم توجه در معرض فرسودگی بافت قرار گرفته است. اما به دلیل اینکه بخش مهمی از تاریخ و هویت شهر تهران محسوب می شود، توجه به مدیریت بحران طراحانه، نقش اساسی در جلوگیری از آسیب پذیری به این محله را دارد.هدف از این مقاله، شناسایی و بررسی ابعاد محیطی و کالبدی طراحی شهری در کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر بلاهای طبیعی، خصوصا زلزله می باشد. بنابراین در این مقاله، در ابتدا به تعریف مفاهیم طراحی شهری، مدیریت بحران پرداخته و پس از آن ضمن معرفی انواع بلاهای طبیعی، زلزله را تعریف می کنیم. در بخش بعدی، جایگاه طراحی شهری را در چرخه مدیریت بحران در برابر بلاهای طبیعی، معرفی نموده و در انتها نتایج و پیشنهادات طراحانه ای، جهت بهبود ابعاد محیطی و کالبدی نظیر؛ افزایش مقاومت ساختمان های موجود در مقابل زلزله، ارتقا سطح امنیت کالبدی ساکنین محله، تدوین ضوابط و مقررات مربوط به گسل و ... را ارایه نموده ایم

طراحی شهری، مدیریت بحران، بلایای طبیعی، زلزله، محله سنگلج