سحر قره خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
پریسا عبداللهی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
منصور امیدی - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

با توجه به رشد روز افزون جمعیت و تغییرات شدید اقلیمی مدیریت منابع طبیعی به منظور توسعه کشاورزی پایدار امری ضروری به نظر می رسد. راهکارهای بیوتکنولوژیکی ابزاری مناسب برای حل مشکلات کشاورزی از جمله کمبود آب هستند. از جمله این روش ها کشت بافت و تولید کالوس در گیاهان دارویی به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی و تکثیر این گیاهان و تولید بیشتر متابولیت های ثانویه است. سیاهدانه از جمله مهمترین گیاهاندر تولید ترکیبات دارویی است. در مطالعه حاضر قابلیت کالوس زایی در محیط کالوس زایی در ریزنمونه های مختلف گیاه سیاهدانه (ساقه، برگ، مریسیتم) و ترکیب های مختلف تنظیم کننده رشد 2,4-D مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت کالوس زایی از محیط کشت MS حاوی سه سطح 1 ، 2 و 4 میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد 2,4-D استفاده گردید. این تحقیق به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکراربر روی محیط کشت MS مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین اندازه کالوس ها در واکشت اول، متعلق به ریزنمونه ساقه در غلظت 4 میلی گرم در لیتر 2,4-D به اندازه 233 / 0 گرم و همچنین در واکشت دوم در غلظت 4 میلی گرم در لیتر 2,4-D به اندازه 677 / 0 گرم متعلق به ریزنمونه ساقه بود. که در این آزمایش بهترین تیمار و غلظت تنظیم کننده رشد 2,4-D برای القاء کالوس در گیاه سیاهدانه را به ما نشان داد.

تنظیم کننده رشد، کشاورزی پایدار، گیاهان دارویی، متابولیت های ثانویه