پیشینه فرهنگی توجه زیبایی شناسانه به خط در نمونه های هنری ایران

خوشنویسی در همه فرهنگ ها عاملی در ثبت و انتقال اطلاعات محسوب می شده. اما به صورت همزمان بعد تزیینی و زیبایی شناسی هم داشته است. نمونه های تزیینی خط در فرهنگ ایرانی را می توان از خط کوفی و انواع آن ریشه یابی کرد. خط های ابداعی پس ازکوفی نیز هر یک در بره ه هایی ابعادی تزیینی می یافتند. اما به صورت مشخص در چهارگانه های مرقعات، قطعه، مفردات و سیاه مشق می توان برخوردی کاملا خالص به زیبا یی شناسی حروف را مشاهده کرد. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی و بر مبنای اطلاعات کتابخانه ای و تحلیل آن ها، به بررسی فرضیه وجود نگاه زیبایی شناسانه به خط در هنر ایران، پیش از دوران مدرنتیه پرداخته شده است. با بررسی نمونه هایی از چهرگانه های ذکر شده و خصوصیات و اهداف ابداع آن ها مشخص شد که مرقعات، قطعه، مفردات و سیاه مشق هر یک نمونه هایی از رویکرد کاملا زیبایی شناسانه به هنر خوشنویسی و زیبا نوشتن حروف هستند وکارکرد ثبت و انتقال در مورد آن ها وجود ندارد. این امر نشان می دهد که پیش از مدرنیته نیز در ایران رویکرد فرمالیستی نسبت به حروف و خوشنویسی وجود داشته است.

Keywords:

خوشنویسی , هنر , زیبایی شناسی , فرهنگ