رحیم ابراهیمی - کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، آموزش و پرورش مهاباد، ایران
سیروس اسدیان - عضو هیات علمی گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
مصطفی شیخ زاده - عضو هیات علمی گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی،ارومیه، ایران.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مفهوم حقوق بشر در محتوای کتب درسی مطالعات اجتماعی در دوره ابتدایی بوده است. روش این بررسی به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، تحلیل محتوا می باشد. جامعه هدف در این بررسی کلیه محتوای کتب مطالعات اجتماعی پایه های چهارم، پنجم و ششم دوره ابتدایی است، بر این اساس در این مطالعه، نمونه گیری نداریم که به حالت نمونه در دسترس(سرشماری) اطلاق می شود، چرا که تمام محتوای این کتب مورد تحلیل واقع گردیده است. ابزار گردآوری داده ها، سیاه ه ای است مشتمل بر مفاهیم نشانگر حقوق بشر که روایی آن به اسناد مبانی نظری، منشور حقوق بشر و دیدگاه اساتید مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن با استفاد از ضریب توافقی (0/93) C به دست آمده است. داده های گردآوری شده از سیاه ه مذکور در راستای سوالات تحقیق با استفاده از فراوانی، درصد و جدول مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج به دست آمده در قالب میزان توجه به مفاهیم حقوق بشر بیانگر آنست که از بین مفاهیم حقوق بشر در محتوای کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به تفکیک مولفه، بالاترین درصد((29/81 مربوط به حقوق مدنی – سیاسی، سپس مولفه حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی (22/86) و پایین ترین درصد((13/54 مربوط به مولفه حقوق جمعی و گروهی است.

تحلیل محتوا، مفاهیم حقوق بشر، مطالعات اجتماعی،دوره ابتدایی