مهدی سعیدی

در فرایند جامعهپذیری خانواده و مدرسه سهم بسزایی را ایفا میکنند. آموزش ابتدایی یکی از دوره های حساس زندگی به عنوان زیربنایی برای دوره های بالاتر، سازنده ی تجارب دانش آموزان است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسشهاست: میزان توجه محتوای کتابهای درسی بررسی شده، به شاخص ها چگونه است فراوانی مولفه ها به چه صورت است نگاه برنامه ریزان به تکالیف شهروندی و حقوق شهروندی به چه صورت است با توجه به سوالات پژوهش، تکنیک تحلیل محتوا به منظور دادهکاوی در نظر گرفته شدهاست. شیوه به کارگیری مقوله ها، شیوهای قیاسی است، یعنی مقوله ها نه از دل داده ها و در آخرین مرحله تحقیق، بلکه بر اساس مدل نظری و به گونهای از پیش موجود مورد استفاده قرارگرفته اند. جامعه آماری تحقیق، کتاب های فارسی، هدیه های آسمان و مطالعات اجتماعی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی )96-97دوره دوم ابتدایی) است. واحد زمینه ای متن کتب درسی میباشد و واحد تحلیل ثبت مفاهیم مرتبط با آموزش شهروندی میباشند. نتیجه این تحقیق نشان میدهد که در آموزش و پرورش ایران ، کوششی منظم و دقیق در زمینه آموزش شهروندی وجود ندارد. آموزه های شهروندی منعکس شده در برنامه ی درسی آموزش و پرورش ایران عمدتا تکلیف مدارانه است و آموزه های مرتبط با حقوق شهروندی و شهروندی های جنسیتی، چندفرهنگی و زیستمحیطی به شدت کم مایه اند.

آموزش شهروندی، تکالیف شهروندی، حقوق شهروندی، برنامه درسی،