احمد ندایی فرد - دکترای تخصصی طراحی صنعتی از دانشگاه ووپرتال آلمان، دانشیار گروه طراحی صنعتی، دانشگاه الزهرا(س)

هدف: هدف اصلی در این مقاله پرداختن به مبحث طراحی رفتار از نقطه نظر زیست محیطی و کمک به دانش و پژوهش های پیشین طراحی در جهت هدایت افراد به رفتار های مثبت و پایدار زیست محیطی می باشد.بیان مسیله: طراحی رفتار محور مدعی چگونگی طراحی محصولاتی است که رفتار مردم را تغییر می دهند. در واقع شامل مجموعه قواعد و روش هایی است که توسط آنها یک طراح سعی در طراحی محصولات یا خدمات یا تعامل هایی می کند که منجر به تغییر رفتار فردی یا گروهی کاربر می شود، بطوری که گاهی باعث کنار گذاشتن ناهنجاری های اجتماعی یا فردی می شود. فرضیه: با طراحی آگاهانه و هدفمند محصولات و خدمات می توان افراد را به سمت تغییر رفتارهای فردی و گروهی نسبت به محیط زیست سوق داد. و استفاده از تیوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند کمک مهمی به طراحان در تغییر رفتار های زیست محیطی فردی و اجتماعی استفاده گران محصولات و خدمات باشد. روش پژوهش: برپایه ی مبانی دانش و رویکرد طراحی رفتاری یا رفتار محور این امکان ایجاد گشت تا در پژوهشی میدانی، دوسری تست در بین دانشجویان طراحی صنعتی که همگی دارای مهارت های اولیه طراحی و ارایه ایده و خلاقیت بودند، انجام گردد. در سری اول جامعه ی آماری که متشکل از 97 نفر بودند در دو مرحله ی آزمون تجسمی (46 شرکت کننده) و آزمون غیر تجسمی (51 شرکت کننده)، مورد آزمون قرار گرفتند. در این مرحله شرکت کنندگان میبایستی تصور و درک خویش را از طراحی پایدار و زیست محیطی در قالب ایده های خویش به تجسم درآورند. سپس مصادیق انتزاعی رفتارهای زیست محیطی مورد نظر براساس تاثیرات ناخودآگاه حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، لامسه، بویای و چشایی) مورد بررسی و رمزگشایی قرار گرفته است. درمرحله دوم تست در یک آزمون کنترل شده مورد ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت برای دوگروه پژوهشگران طراحی و طراحان تخصصی، نتایجی استخراج گردید.

طراحی رفتار، رفتار استفاده گر، متدولوژی طراحی، طراحی محصول، رفتار اجتماعی، رفتار زیست محیطی