محمدمهدی بحرالعلوم - استادیار گروه مالی و بانکداری، دانشگاه علامه طباطبایی
محمدنقی نظرپور - دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه مفید
نگار قوامی پور - کارشناس ارشد مدیریت مالی، دانشگاه علامه طباطبایی

نظام های مالی و کسب وکارها وارد عرصه جدیدی از رقابت شدهاند، نیازهای مشتریان و سرمایه گذاران متنوع شده است و تحولات در عرصه بانکداری، چهره این صنعت و کارکرد اجزای آن را دستخوش تغییرات بسیاری قرار داده است. از جمله مهم ترین تحولات، جایگزینی تدریجی تامینمالی از طریق انتشار اوراق بهادار با پشتوانه دارایی برای اعطای وامها و اعتبارات سنتی بانکی و ارتباط متقابل بازار پول و بازار سرمایه میباشد. اوراق بهادار به پشتوانه حساب های دریافتنی کارتهای اعتباری از طریق فروش و انتقال حساب های دریافتنی کارت های اعتباری منجر به آزاد شدن منابع بانکی میشود. از آنجا که خاستگاه اصلی اوراق بهادار به پشتوانه دریافتنی های کارتهای اعتباری، کشورهای غربی با نظام پولی و مالی متعارف میباشد، بهره و جریانات نقدی ناشی از این اوراق مصداق ربا و حرام است. لذا این ضرورت وجود دارد تا با استفاده از عقود اسلامی و قوانین و شرایط متناظر بر آن در جمهوری اسلامی ایران راهکار مناسب ارایه گردد.این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا انتشار اوراق بهادار به پشتوانه دریافتنی های کارت های اعتباری مبتنی بر عقد مرابحه، مطابق احکام فقه ی ناظر بر قراردادهای اسلامی میباشد مطابق روش تحقیق این پژوهش، مدل عملیاتی انتشار اوراق به پشتوانه دریافتنی های کارت های اعتباری، در قالب پرسشنامه ساختاریافته از منظر ضوابط حاکم بر قراردادهای اسلامی ، مورد نظرخواهی 20 نفر از خبرگان مالی اسلامی قرار گرفت. فرضیه تحقیق این است که انتشار اوراق بهادار به پیشتوانه کارت های اعتباری مبتنی بر عقد مرابحه. مطابق فقه امامیه بوده و قابلیت اجرایی دارد. نتیجه تحقیق حاکی از تایید این فرضیه است.

اوراق بهادار سازی، کارت اعتباری مبتنی بر عقد مرابحه، اوراق بهادار به پشتوانه دارایی، خرید دین