سیدعلی آقایی - سرگروه زمین شناسی مشهد، اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی
سیما توسلی - سرگروه زمین شناسی استان خراسان رضوی، اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی

فرونشست زمین در بسیاری از مناطق جهان به دلیل مشکلاتی که ایجاد کرده مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. این پدیده در اثر عوامل طبیعی یا فعالیت های انسانی و یا ترکیبی از این دو اتفاق می افتد. مهمترین عوامل موثر بر فرونشست زمین شامل افت سطح آب های زیر زمینی، انحلال سنگ ها و رسوبات، استخراج نفت و گاز و همچنین مواد جامد در طی معدنکاری و تونل سازی است. فرونشست زمین در بسیاری از مناطق باعث آسیب جدی به ساختمان ها، خطوط انتقال آب و گاز، جاده ها و خطوط ریلی شده است. در برخی از مناطق فرونشست زمین باعث پیشروی سطح دریا شده و مشکلات محیطی شدیدی برای مناطق ساحلی ایجاد کرده است. فرونشست می تواند باعث تغییر شکل الاستیک و غیر الاستیک شود که فشردگی الاستیک با افزایش سطح آب برگشت پذیر بوده ولی تغییر شکل غیر الاستیک پایدار است. فرونشست زمین در بسیاری از شهرهای ایران از جمله مشهد و نیشابور بوضوح قابل مشاهده است و در برخی مناطق باعث خسارت هایی به زمین های کشاورزی، ساختمان ها و جاده ها شده است. روش های متعددی بر ارزیابی میزان فرونشست وجود دارد که با توجه به وضعیت و وسعت منطقه و امکانات موجود مورد استفاده قرار می گیرند.

فرونشست زمین، عوامل موثر، مشکلات، ارزیابی