ولی بهاروند - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز ،

واژگان زبان از نظر دلالت به متباین،مترادف و مشترک لفظی تقسیم می شوند.در تباین،یک لفظ بر یک معنا،در ترادف،چند لفظ بر یک معنا و در اشتراک لفظی،یک لفظ بر چند معنا دلالت می کند.دلالت یک لفظ بر دو یا چند معنا را اشتراک لفظی گویند.به سخن دیگر،اشتراک لفظی یکسانی معنا وچندگانگی لفظ است.در این فرایند زبانی،واژگان در ساختار،خوانش و نگارش، همانند و در معنا گوناگون و ناهمانند نمایان می شوند.این مقاله،که به روش تحلیلی-توصیفی است،بر آن است تا از یک سو پیشینه اشتراک لفظی را در زبان عربی کاویده و از دیگر سو عوامل برجسته را در پیدایش آن مورد بررسی قرار دهد.این پژوهش نشان می دهد که در پیدایش پدیده اشتراک لفظی،عواملی چون کاربرد مجازی،گویش ها،وام گیری و دگرگونی زبانی نقش مهمی دارد.همچنین نشان می دهد که واژگان مشترک به هنگام کاربرد،از میان معانی گوناگونی که دارند،جز به یک معنا به کار نمی روند.به سخن دیگر، اگرچه بسیاری از واژگان بر بیش از یک معنا دلالت دارند،ولی معمولا در یک سیاق و بافت معین،تنها بر یک معنا دلالت می کنند و دیگر معانی نادیده انگاشته می شوند.

اشتراک لفظی، زبان عربی،معنا،سیاق