آشور قلیچ پاسه - استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه زابل
مژگان بیات کشکولی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه ملی زابل

هنجار گریزی، گریز از قواعد حاکم بر زبان هنجار و عدم مطابقت و هماهنگی معانی با زبان متعارف است. اگرچه منظور از هنجارگریزی نمی تواند هر گونه گریز از قواعد زبان هنجار باشد؛ زیرا بعضی از هنجارگریزی ها به ساخت های نازیبایی منجر می شود که نمی توان آنها را ابداع ادبی نا آشنای زیبا به حساب آورد. هنجارگریزی انواع گوناگونی دارد مانند آوایی، باستان گرایی، سبکی، گویشی، معنایی، نحوی، نوشتاری، واژگانی و ... که هنجار گریزی نحوی یکی از اقسام آن است که آن خروج از ساختار کلی و قواعد نحوی زبان و آفرینش ساختاری جدید را، هنجارگریزی نحوی می نامند، این نوشتار تلاش می کند تا زبان قرآن کریم را به عنوان برترین اثر ادبی و هنری از منظر هنجار گریزی نحوی بررسی نماید. روش این تحقیق توصیفی تحلیلی است و بر آن است تا نمونه هایی از هنجارگریزی نحوی را در سوره بقره نشان دهد و چنین نتیجه گرفته شده است که این نوع هنجار گریزی ضمن ایجاد طنین دلنشین در آیات، اهداف معنا شناسانه ای را دنبال می کند، تقدیم و تاخیر، حذف و اضافه و التفات در ضمایر، افعال و یا اسامی را می توان از مصادیق هنجارگریزی نحوی در سوه بقره دانست، که هنجارگریزی حذف نمود بیشتری در سوره بقره را به خود اختصاص داده است و همه این موارد در عمق معنا و زیبایی قرآن تاثیر گذار است.

قرآن کریم، هنجارگریزی، هنجارگریزی نحوی، سوره بقره، تقدیم و تاخیر، حذف