بررسی هیدروژیوشیمی زیست محیطی عناصر در نمونه های آب منطقه ورزقان آذربایجان شرقی با تاکید بر تغییرات غلظت نیترات وفلوراید

فلزات از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می روند. ورود فلزات به آبهای طبیعی معمولا از محل های تخلیه فاضلاب های، شهری کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی عناصر و همچنین اکوسیستم های آبی از جمله آب های زیرزمینی (بخشی از چرخه آب را تشکیل می دهند، این تحقیق با هدف بررسی کیفیت آب زیرزمینی شهرستان ورزقان واقع در آذربایجان شرقی شامل، 4 حلقه چاه و 4 دهنه چشمه و دو منبع آب انجام گرفت تا پارامترهایی مانند pH ، TDS ، EC ، فلویور و نیترات با استاندارد های ایران و جهان مقایسه، غلظت و تغییرات آنها مشخص گردد. با توجه به نقشه زمین شناسی ورزقان، مهمترین واحدهای زمین شناسی شامل Qt2 ، Qt ، PIQ وPIQ می باشد. نتایج نمودار ها بیانگر این است که در تمام نمونه های مورد مطالعه، آنیون ها و کاتیون ها با غلظتی در حد مجاز استاندارد وجود دارد. بیشترین غلظت یون نیترات مربوط به چشمه سولی دره ، چشمه علی داشی، چشمه صومعه دل، چشمه دیزج صفرعلی ، چاه 3 و چاه 4 دستی با مقادیر 26/27 ، 26/79 ،6/127 ،867 / 3 ،185 و 20/751میلی گرم در لیتر با میانگین حداکثر 209/116و کمترین در منبع آب دیزج و کاسین و چاه شماره 1و 2 آبفا با مقادیر6/252 ، 5/767، 12.27و 126 میانگین حداقل 9 . 222 میلی گرم در لیتر مشاهده شده است. فلوراید همه منابع مورد مطالعه به جزء سه نمونه با مقادیر 1 0/209، 1/196،0/913 در مقایسه با استاندارد آب ایران از کیفیت خوبی برخوردار می باشد. به نظر می رسد که استفاده از آب این سه چاه به تنهایی احتمال خطر ایجاد فلویوروسیس دندانی و اسکلتی را به همراه خواهد داشت اما با تعدیل میزان فلویور می توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد. البته با توجه به نتایج و مشاهدات صحرایی غلظت فلوراید بیشتر تحت تاثیر منشا زمین زاد قرار دارد و عنصر نیترات در واحد ° PIQ منشا زمین زاد و انسان زاد دارد.

Keywords:

ورزقان , فلزات سنگین , کیفیت آب , هیدروژیوشیمی , زمین شناسی زیست محیطی