فراز شیخ حسنی - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی حمل و نقل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
محمود صفارزاده - استاد دانشگاه تربیت مدرس، ایران، تهران

یکی از مهمترین اهداف شرکت های هواپیمایی و برنامه ریزان حمل و نقل هوایی، نزدیک نمودن حداکثری عرضه و تقاضا به یکدیگر می باشند. بدین منظور شرکت هواپیمایی بایستی با تهیه یک مدل بهینه، یک متودولوژی مناسب ارایه دهد. انتخاب یک هواپیمای مناسب برای یک مسیر پروازی خاص، بطور مستقیم روی سوددهی شرکت هواپیمایی تاثیر خواهد گذاشت. موضوعی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت، تعیین ترکیب و اندازه ناوگان، با توجه به میزان تقاضا و مسافت بین مبدا و مقصد با رویکردهای اقتصادی و زیست محیطی است. این مدل برای تمامی مسیرهای کوتاه برد، برد متوسط و بلند برد قابلیت اجرایی دارد. در این مدل ابتدا مسیرهای پروازی مورد نظر تعیین شده و برای هر مسیر، بزرگی هواپیما تعیین می گردد. در مرحله دوم، با استفاده از فرمول هایی خاص، تعداد هواپیماهای مورد نیاز برای شرکت هواپیمایی تعیین میشود. در مرحله سوم که موضوع اصلی این مطالعه می باشد، با استفاده از متد فازی، و تصمیم گیری چند جانبه، موضوعات کلیدی چند هواپیمای برگزیده بررسی می گردد و با حذف هواپیماها در مراحل مختلف، بهترین هواپیما در مسیرهای هوایی تعیین می گردد. موضوعات کلیدی بررسی شده در این مطالعه عبارتند از تعداد صندلی ها، قیمت یک هواپیمای نو، وزن خالص هواپیما در هنگام برخواستن، و میزان مصرف سوخت. هرچه تعداد صندلی بیشتر باشد، قیمت هواپیما کمتر باشد، برد پروازی هواپیما بیشتر باشد و میزان مصرف سوخت کمتر باشد، رتبه بهتری به هواپیمای مورد نظر داده می شود. هواپیماهای با رتبه بالاتر به مرحله بعد راه می یابند و در مرحله بعد، بار دیگر رتبه بندی می گردند.

برنامه ریزی ناوگان هوایی، ترکیب ناوگان، تعداد ناوگان، انتخاب نوع هواپیما