گونه شناسی تزیینات و بررسی الگوهای فضایی در خانه های قاجاری تبریز

بناهای بجای مانده از دوره قاجار و پهلوی در شهر تبریز را می توان از ارزنده تری یادگارهای معماری این شهر دانست. در ای میان خانه های قاجاری به لحاظ گوناگونی ارزش های فضایی و تنوع تزیینات به کار رفته در آنها، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند. خانه های قاجاری تبریز به جهت دارا بودن مولفه های معماری منحصربه فرد و تنوع الگوهای فضایی ان ها از یکسوو غنای تزیینات وابسته به ان از سوی دیگراهمیت افزون تر را دارا می باشند. میزان تزیینات به کار رفته در نمای بیرونی و داخلی خانه ها چه از منظر فرم و سبک و چه از منظر مصالح و تکنیک های اجرایی، گویای اهمیت خاص آن در معماری ای دوره می باشد. معمار قاجاری با علم به تحولات سیاسی اجتماعی زمانه ی خویش و در نظر گرفت خواسته های جامعه، به تزیین بناها با تلفیقی از هنر سلامی غربی دست می زند. در پژوهش حاضر به منظور کسب آگاهی و شناخت بیشتر نسبت به گونه های متنوع تزیینات اسلامی به کار رفته در خانه های قاجاری تبریز به دسته بندی و بررسی انواع مختلف آن پرداخته شده است. بدین منظور سعی شده تا با انتخاب خانه هایی از دوره های اوایل قاجار (تا نیمه های پادشاهی ناصرالدین شاه)، دوره میانه و اواخر قاجار (تا اوایل پهلوی) و انجام مطالعات میدانی و کتابخانه ای پیرامون بناهای منتخب نقش تزیینات و میزان توصیفی تاثیرپذیری آن از معماری بومی و غربی به روشی تحلیلی بررسی گردد.

Keywords:

خانه های قاجاری تبریز , تزیینات اسلامی , گره سازی , گچبری وفضاهای معماری