افشین سفاهن - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور تهران
سیما فیروزی داد - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری- مسکن و بازآفرینی شهری

در سالیان گذشته، با رشد شتابان شهرنشینی بسیاری از مردم به دلیل نارسایی شیوه های تولید در روستاها و شهرهای کوچک، به شهرها و کلانشهرها مهاجرت نموداند. این فرایند شیوه جدیدی از زندگی شهریا رکه عموما باتراکم بیش از حد جمعیت، تعارض فرهنگی، بیثباتی اجتماعی، بیکاری، مشاغل کاذب، خشونت، جرم، آمادگی برای آشوب و... همراه بود را در حاشیه بسیاری از شهرهای بزرگ فراهم آورد. رشد شتابان مهاجرت سبب شد تا ترکیب جمعیتی شهرها و استانهای بزرگ حالت طبیعی خود را از دست داده و شهرهای حاشیهای بهوجود آیند. لذا ما در این پژوهش عوامل موثر بر حاشیه نشینی در ایران را با تاکید بر دلایل شکل گیری و گسترش شهرهای حاشیه ای در نزدیکی کلانشهر تهران، شناسایی و مدلسازی نمودیم و ضمن بررسی و توصیفهای آماری، با استفاده از مدل ریاضی-اقتصادسنجی لاجیت-پروبیت دریافتیم که مهاجرت، درآمد پایین مهاجران و اندازه خانواده آنها، گرانی غیرمتعارف زمین شهری در تهران، ونهایتاوجود اعضای بیکار در خانواده سبب ظهور و رشد سریع حاشیه نشینی شهری در این استان شده است.

توسعه، اقتصاد، مسکن ، حاشیه نشینی، تهران