عباس صادقی - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
شیما افتخاری - کارشناس ارشد تغذیه ورزشی-فیزیولوژی ورزشی

هدف: این پژوهش تاثیر مصرف حاد مکمل کافیین ( 3،6 و 9 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ) در دوزهای مختلف را بر توان بی هوازی مردان فوتبالیست جوان بررسی نمود. روش: 10 فوتبالیست مرد جوان با میانگین سن ( 80 / 22 سال )، قد ( 50 / 174 سانتی متر)، وزن ( 820 / 73 کیلوگرم ) و BMI؛( 250 / 24 کیلوگرم بر متر مربع) از باشگاه های فوتبال استان قزوین به روش نمونه گیری داوطلبانه در دسترس انتخاب شدند و در پنج مرحله جداگانه با فاصله زمانی یک هفته بین هر دو مرحله به روش یک سو کور به طور تصادفی در موقعیت مصرف دارونما، کافیین با دوز 3 میلی گرم، کافیین با دوز 6 میلی گرم و کافیین با دوز 9 میلی گرم به ازای کیلو گرم وزن قرار گرفتند. یک ساعت بعد از مصرف نوشیدنی مورد نظر آزمون های عملکرد بی هوازی لاکتیکی و غیرلاکتیکی ( آزمون پرش عمودی سارجنت و آزمون رست ) زیر نظر مربی ورزشی و کارشناس تغذیه در شرایط یکسان اجرا گردید. از آزمودنی ها خواسته شده بود که 48 ساعت قبل از اجرای تست ها از انجام فعالیت بدنی شدید خودداری کنند همچنین رژیم غذایی با محدود نمودن مواد غذایی حاوی کافیین رعایت می شد. یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک سویه با اندازه گیری های مکرر و t وابسته در سطح P≤0/05 بوسیله نرم افزار رایانه ای SPSS نسخه 23 بررسی شدند. مشخص شد که مقادیر مختلف کافیین اثر معنی داری بر توان انفجاری دارد( 009 / 0 =p ) این اثر مربوط به مقدار 6 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن بود، مقادیر مختلف کافیین بر شاخص خستگی بی هوازی اثر معنی داری دارد، که این اثر مربوط به مقدار 6 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن نسبت به حالت پایه که با استفاده از آزمون t وابسته محاسبه شده بود ( 003 / 0= p )، مقادیر مختلف کافیین بر میانگین توان بی هوازی اثر معنی دار داشت ( 034 / 0 =p )، این اثر مربوط به 9 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن بود اما اثر معکوس در بهبود عملکرد داشت، مقادیر مختلف کافیین بر اوج توان بی هوازی اثر معنی دار داشت، که این اثر مربوط به مقدار 9 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن نسبت به حالت پایه که با استفاده از آزمون t وابسته محاسبه شده بود ( 029 / 0 = p). نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان داد که برای اهداف مختلف ورزشی می توان از مصرف حاد دوزهای مختلف کافیین استفاده کرد.

کافیین، توان بی هوازی لاکتیکی و غیرلاکتیکی، مردان فوتبالیست جوان