معظمه کمالی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان
احمد عباس نژاد - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چشمه های آبگرم و معدنی از جمله جاذبه های گردشگری ایران میباشند. از آنجا که مطالعاتی که تاکنون بر روی ژیوتوریسم چشمه های آبگرم و معدنی ایران صورت گرفته معمولا بصورت موردی و مربوط به یک منطقه یا استان خاص بوده است. در این مقاله به بررسی بیش از 270 چشمه که در تمام ایران پراکنده اند پرداخته شده است. مقادیر و اطلاعات مربوط به معیارهای مورد بررسی از کتاب آبهای معدنی دکتر شاه بیگ 1372گرفته شده است. در ابتدا برای ارزیابی ژیوتوریسمی چشمه های معدنی و آبگرم ایران 8 معیار که می توانند در جذب گردشگر موثر باشند بعنوان مبنا درنظر گرفته شد؛ این معیارها عبارتند از: دما، آبدهی، EC، میزان تشعشع مواد رادیواکتیو، بو، طعم، رنگ و pH،. ابتدا هر معیار گروه بندی شده و برای هر کدام از این گروهها امتیازی در نظر گرفته شد تا معیارها بصورت کمی و عددی درآیند و به راحتی بتوان آنها را با هم مقایسه کرد. چشمه ای جاذبه گردشگری دارد که دارای آبی بیرنگ، بی بو با آب دهی و درجه حرارت بالا، Ec پایین، تشعع کم و از نظر اسدیته متعادل باشد. برای تعیین ارزش گردشگری چشمه ها از روش امتیازدهی استفاده می کنیم. چشمهها بر اساس امتیاز گردشگری به چهار کلاس بالا، متوسط، کم و ناچیز تقسیم و اولویت بندی شدند. هر کلاس ظرفیت ژیوتوریسمی چشمه را نشان میدهد.نتایج محاسبات حاکی از آن است که نزدیک به نیمی از آبهای معدنی و گرم ایران در اولویت اول و دوم قرار دارند. بیشترین فراوانی مربوط به کلاس سوم و دوم می باشد وسپس چشمه هایی که در کلاس کم قرار میگیرند بیشترین فراوانی را دارند و چشمه های فاقد ارزش و چشمه های در اولویت اول از نظر فراوانی با هم برابرند.

ژیوتوریسم، آبگرم ، امتیاز گردشگری