سپیده شریف خواجه پاشا - دانشجوی دکتری معماری مدرس دانشگاه آیین کمال ارومیه
بهزاد سعیدی - دانشجوی کارشناسی معماری دانشگاه ایین کمال ارومیه

جهانی شدن یکی از مباحث مهم و جنجال برانگیز دنیای معاصر است که متفکران و اندیشمندان مختلف هر یک به گونه ای راجع به آن سخن می گویند. هم اکنون در مورد جهانی شدن اتفاق نظر چندانی وجود ندارد و تفاسیر و برداشت های متفاوتی در مورد آن ارایه می شود به نحوی که برخی این اصطلاح را یکی از ویژگی های مبهم آخر قرن بیست و یکم می دانند. اما آنچه مسلم است این است که هیچ کس نتوانسته منکر اصل وجود این پدیده و تاثیر آن بر زندگی بشر در دنیای معاصر شود و اختلاف ها بر سر ابعاد گوناگون جهانی شدن، آثار و تبعات و چگونگی و کم و کیف آن است. در این مقاله پس از مشخص کردن معنا و مفهوم جهانی شدن به تبیین رویکرد معماری ایران در برابر پدیده ای به نام جهانی شدن به همراه تعیین نقاط قوت و ضعف و علل آن ها پرداخته شده است. و در پایان نتیجه می شود کشورمان در حالی که هنوز صنعتی شدن را تجربه می کند با موج دیگری از جهانی شدن روبرو است و مانند بسیاری از کشورهای دیگر با مسیله بحران هویت به عنوان مهم ترین چالش مواجه خواهد شد. در چنین موقعیتی هنر و معماری در بازتعریف هویت جوامع نوین نقش عمده ای ایفا می کنند. در این شرایط جامعه ما نیاز به نوعی از معماری دارد که واقعیت خود را نشان دهد نه اینکه تقلید کننده و جاعل گنجینه های دیگران باشد که در زمینه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی متفاوتی شکل گرفته اند. تقلید شکلی از ظواهر و الگوهای مدرن جهانی نه تنها نتوانست کثرت را به وحدت تبدیل کند بلکه مسیله بحران در هویت های منطقه ای و بومی را در بسیاری از عوامل تشدید کرد و این بحران در کشور ما نیز خودنمایی می کند.

معماری معاصر ایران، جهانی شدن، ارزشهای معماری ، هویت