برآورد رسوب و فرسایش حوزه آبریز ارشق با استفاده از روش MPSIAC و GIS

حوضه آبخیز منطقه ای است که به وسیله خط الراس کوه ها محدود می شود و کلیه بارندگی ها و آب های ورودی به آن از طریق یک سیستم زهکشی که شامل رودخانه و شاخه های فرعی آن است،به یک خروجی منتهی و از آن خارج می شود و ژیومورفولوژی درباره آرایش و تفکیک اشکال زمین و فرایندهایی که آنها را شکل داده و یا در حال شکل دادن آنها هستند،بحث می کند.این اشکال در مناطق مختلف متفاوت بوده و هر کدام از آنها ممکن است به تناسب ابعاد و ویژگی هایی که دارند توانمندی ها و تنگناهای خاصی را به پدید آورند. مطالعات فرسایش و تولید رسوب در حوضه آبخیز مورد مطالعه و هر حوضه دیگر سبب شناخت بهتر منابع آب و خاک گردیده و شرایط حفظ این منابع ارزشمند را فراهم می گردد. لذا در این پژوهش مسایل هیدروژیومورفولوژی حوضه آبخیز ارشق با تاکید بر فرسایش بااستفاده از مدل MPSIAC مورد بررسی خواهد گرفت. حوضه مورد مطالعه از شمال به مرز ایران و جمهوری آذربایجان ،از شرق به قشلاق شور شور،از شمال شرقی به کوه اویستی،از غرب به سهرابلو،از شمال غرب به طاقچه داش،از جنوب به عرشه چای محدود میگردد. مساحت حوضه مورد مطالعه بالغ بر 112.76 کیلو متر مربع و طول رودخانه اصلی 23 کیلومتر می باشد که از بلندترین ارتفاع 3608 متر به سمت پایین ترین ارتفاع 1240 متر در جریان است. محیط حوضه مورد مطالعه 226/80 کیلومتر میباشد و بیشترین ارتفاع 2420 در بالا دست حوضه به ارتفاعات مرزی ایران و آذربایجان و کمترین ارتفاع آن معادل 1143 متر از سطح دریا در محل خوجی حوضه میباشد و متوسط ارتفاع حوضه هم 1781 متر از سطح دریا می باشد. مرتفع ترین مکان دراین ورقه با ارتفاع 2371 متر از سطح تراز دریا و به طور عمده از سنگهای آتشفشانی ایوسن و سنگهای عمدتا رسوبی ژوراسیک و کرتاسه پدید آمده و پهنه های رسوبی کواترنری در باختر منطقه گستره ای قابل توجه را پدید آورده اند.همچنین طبق نتایج تحقیق میزان رسوب ویژه، رسوب سالانه و فرسایش کل به ترتیب برابر با ton/km28019 و 1035km2/هکتار ،4963 ton/km2.محاسبه گردید

Keywords:

هیدروژیومورفولوژی , حوضه آبریز , فرسایش , رسوب , مدل MPSIAC