پریسا اسماعیل زاده - دانشجوی دکتری معماری

باغ سازی روشی است که ایرانیان برای خلق فضاهایی بهشت گونه در دل کویر از آن بهره برده اند و پیشینه بسیار کهنی در این سرزمین دارد. فن باغ سازی از ایران به دیگر نقاط جهان راه پیدا می کند، تیموریان پس از دیدن باغ های ایرانی نمونه های مشابه آنها را خلق کردند تا بدانجا که از نام های مشابه باغ های ایرانی برای باغ هایشان استفاه کردند. آن ها باغشهرهایی ساختند که سمرقند اولین آنها بود .دوره صفوی، دوره شکوه باغ سازی در ایران است و باغ های بسیاری به دستور شاه عباس احداث شدند. شاه عباس در ساخت باغشهر هایش شهر سمرقند را مدنظر داشت و بر همین اساس باغشهرهایی را در قزوین، اصفهان، اشرف، فرح آباد و... ساخت. این پژوهش با استفاده از روش میدانی و با رویکرد تاریخی توصیفی صورت گرفت و این نتیجه حاصل شد که باغشهرهای شاه عباس گرچه از باغشهر سمرقند الگو گرفته اند اما باغشهر سمرقند، خود بازتاب الگوی باغ سازی ایرانی است و می توان اذعان داشت که باغ شهرهای صفوی ریشه در باغ سازی کهن ایرانی دارند و با الگویی از پیش طراحی شده احداث گردیده اند، بر خلاف باغشهر سمرقند که به صورت ارگانیک بوده و هیچ گونه طرحی از پیش برایش تعیین نشده بود.

باغشهر، عصر تیموری، سمرقند، عصرصفوی، اشرف البلاد