عارفه ولایتی حقیقی - کارشناسی ارشد گرافیک – ارتباط تصویری - دانشگاه آزاد اسلامی – تهران مرکزی
مهدی صحراگرد - استادیار گروه معماری - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد مشهد

پژوهش حاضر با تمرکز بر صحن نو حرم مطهر رضوی , گونه های کاشی کاری را در دوره تاریخی قاجار مورد بررسی قرار می دهد. از آنجایی که کاشی کاری در ایران از مهمترین مظاهر بروز مفاهیم معنوی و عرفانی در هنر به شمار می رود. که در تزیینات مساجد و اماکن مذهبی رکن اصلی ایفا می کند. همچنین با توجه به ویژگی های بصری و نقوش ارایه شده متفاوت در صحن نو حرم مطهر رضوی این تحقیق انجام شده است . پژوهش حاضر بر مبنای داده های کتابخانه ای و همچنین به صورت میدان یو مشاهده مسقیم با روش توصیفی–تحلیلی صورت پذیرفته است. یافته ای تحقیق نشان می دهد که نقوش کاشی کاری های صحن نو به دسته مهم هندسی , گیاهی , حیوانی , انسانی و معماری و منظره نگاری تقسیم شده است . در انتها به این نتیجه می رسیم که در دوره تاریخی قاجار شیوه ساخت کاشی کاری ها از کاشی معرق به سمت کاشی هفت رنگ با کیفیت پایین تر و همچنین از فرهنگ سنتی به سمت فرهنگ فرنگی و تجدد تغییر کرده است.

کاشی کاری، دوره قاجار، حرم امام رضا ع، صحن آزادی