تحلیل شکل حیاط مرکزی خانه های تاریخی اصفهان بر کاربری فضاهای پیرامون

پیشینه تاریخی خانه های ایرانی در سالهای بسیار طولانی گواه بر این ادعاست که هر خانه بطور معمول از دو بخش یکی فضای ساخته شده و محصور، دیگری فضای باز- تشکیل شده است و حیاط به عنوان یکی از فضاهای باز خانه نقش کلیدی در خانه های فلات ایران داشته است. حیاط های مرکزی در معماری سنتی ایران بسان قلب تپندهای مرکز تمام نیروها، رویدادها و محل تجمع ارزشها هستند. به گونه ایی که ارزشهای ساختاری، غنا، هویت و کیفیات مطلوب فضایی در این بخش از خانه به اوج خود میرسد. پژوهش حاضرباشیوه تحلیلی-توصیفی و با هدف گونه شناسی حیاط در خانه های سنتی اصفهان و تاثیرآن برفضاهای پیرامونش شکل گزفته است. دراین پژوهش سعی در پاسخ به این سوال دارد که متغییرهای ابعاد، تقارن، میزان پر و خالی بودن ، چه تاثیری بر فضاهای پیرامونی در جبه ههای مختلف حیاط مرکزی در خانه های سنتی اصفهان داشته است. باور بنیادین این پژوهش آن است که نورخورشید عامل تعیین کننده در چیدمان فضایی این خانه ها داشته و حیاط صرفا جهت تامین این نور بوده است. از این رو ساخت حیاط طبق تناسبات طلایی معماری ایرانی ساخته میشده است تا بتوانند بیشترین نور را جذب کنند. شکل حیاط در خانه های تاریخی مورد بررسی بر اساس گونه و کاربری فضای اطراف آن متغیر است در خانه های اصفهان اتاق ها پیرامون یک حیاط به شکل مستطیل یا مربع سازماندهی شده است و دارای نظم و هندسه متقارن است وشکل اندرونی تاثیر مستقیمی بر اتاق های اصلی خانه از جمله تالار مرکزی،پنج دری ،سه دری و بخش تابستان نشین داشته است.

Keywords:

خانه های تاریخی اصفهان , حیاط مرکزی , سازماندهی فضایی , نورخورشید