احد نژادابراهیمی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
معصومه صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

برای هنرمند مسلمان همواره الهام از طبیعت و استفاده از عناصر وابسته به طبیعت موضوع جذابی بوده است استفاده از عناصر مختلف در بخش های مختلف هنر و معماری و عناصر وابسته به آنها هدف مهمی برای هنرمندان بوده است که شناخت آنها می تواند در ارتقا کیفیت هنری مفید باشد.در این پژوهش که به روش توصیفی - ×تحلیلی به×ینا موضوع میپردازد، سعی بر مقایسه تطبیقی نقوش ارسی خانه های بهنام و قدکی و مسجد کبود شده است و بر این اساس به تجزیه وتحلیل نقوش هندسی و گیاهی این بناها پرداخته شد تا به تشابه و تفاوت آنها در کاربریها و دوره های متفاوت به دست آید. با توجه به مطالعات و بررسی های انجام شده در هر سه بنا نقوش گیاهی ( طرح گردان ) و هندسی هردو به کاررفته است. به دلیل اینکه مصالح ارسی ها چوب میباشد اسلیمی ها به نقوش ساده گیاهی ( طرحهای گردان ) تبدیل شده است. ولی درنهایت همه از ویژگیهای کلی اسلیمی که استفاده از خطوط کمانی و و مارپیچ و اشکال گیاهی است و از سمت داخل به طرف حاشیه بصورت موزون و هارمونی، طراحی و اجرا شده که دارای نظم و ترتیب می باشند، تبعیت میکنند. در هر سه بنا ، شکلهای برگ ، بته جقه بادام یا سرو و گل لاله که از ترکیب بته جقه ها به دست آمده استفاده شده است . نقوش هندسی خانه بهنام و مسجد کبود نیز تشابهاتی با یکدیگر دارند .علیرغم شباهتهای نقوش با یکدیگر ، هرکدام ، نقش و رنگ آمیزی های منحصربه فردی دارند.

نقوش هندسی، نقوش گیاهی، خانه قدکی، خانه بهنام، مسجدکبود، تبریز