علی تخمچیان - کارشناس ارشد معماری اسلامی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.

سازه های رسیپروکال از سازه هایی هستند که میتوان سابقهی استفاده از آنها را در قرون معاصر، گذشته و حتی کهن یافت. سازه هایی که بسیار بومی و طبیعی هستند و توجه به ساختار آنها میتواند فرمهای متنوعی همچون پل، سقف و گنبد را بسازد .امروزه استفاده انبوه و کلان از سقفهای رسیپروکال در بسیاری از فضاها از جمله گنبد پاویونها، نمایشگاه ها، سرپناه های موقت یا دایم و مواردی این چنینی ،نشانگر آیندهی روشن استفاده از این سازه ها دارد. سازه های رسیپروکال یا قابهای رسیپروکال، شبکه های سازهای سهبعدی متکی بر هم هستند که عمدتا به عنوان سازه سقف استفاده میشود. این سازه ها ویژگیها، مزایا و معایب خاصی دارند ولی با وجود ویژگیهای رفتاری مناسب، برای سازه های سقفی وسیع و گسترده ایدهآل هستند و میتوان با استفاده از الگوهایی، آنها را زینت داد .استفاده از نقوش هندسی که در اغلب آثار هنر و معماری ایرانی اسلامی دیده میشوند، یکی از این الگوها هستند که در گنبدها نیز دیده میشوند. بکارگیری این خطوط در خلق گنبدهای نکسریدی رسیپروکال میتواند به طرحهای جذاب و متنوعی منتهی شود، که هدف این پژوهش میباشد.

رسیپروکال، نکسرید، گنبد، الگوهای اسلامی ایرانی