فاطمه علویه - دانشجو کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
علی امداد - دکتری معماری گرایش مرمت و ابنیه تاریخی، عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لار

ایران، به علت قرارگیری در شاهراه بازرگانی شرق و غرب و وسعت خاک آن، از دیرباز به ایجاد راه های بازرگانی و نظامی و تامین امنیت و رفاه کاروانیان توجه ویژه نموده است. در کنار آب انبارها و استراحتگاهها، دسته ای از ابنیه که به منظور اسکان موقت کاروانیان ایجاد شده و شرایط آسایش در آن بسیار مورد توجه بوده، مهمان خانه ها هستند. واحدهای اقامتی نامبرده در طول زمان از لحاظ کالبدی تغییرات زیادی داشتند بطوریکه از یک فضای ساده و کوچک در بین راه ها، امروزه به واحدهای اقتصادی- بازرگانی ثابتی بدل شده اند که بسته به موقعیت مکانی و ارتباطی، چگونگی و میزان خدمات، تجهیزات و غیره دسته بندی میشوند.هدف از انجام این پژوهش چگونگی ساخت اقامتگاه ها ، الگوی طراحی و ساخت، سیرتحول و توسعه آنها میباشد. در پژوهش حاضر از روش توصیفی -تحلیلی جهت نیل به اهداف و پاسخ به سوالات تحقیق بهره برداری شده است. از جمله یافته این پژوهش بررسی الگو طراحی اقامت گاهها با توجه به پیدایش (کاروانسراها)، عوامل موثر در روند شکل گیری و توسعه آنها میباشد. چنین بر می آید که اساس معماری کاروانسراهای ایران، مانند سایر بناها، تابع شیوه، سنت و سبک رایج زمان بوده است.

مهمانسرا، معماری،کاروانسرا، ایران