صفیه حاضری - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان،ا یران
اصغر رستم میدان - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان،ا یران

افزایش جمعیت و رشد لجام گسیخته شهرها در دهه های اخیر، نابرابری در شرایط سکونت و دسترسی به خدمات و زیرساخت های فیزیکی و اجتماعی میان نواحی شهری را درپی داشته است. هدف این پژوهش شناسایی نابرابریهای موجود در کلانشهر تبریز میباشد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است که در آن از مدل c.v یا ضریب اختلاف ویلیامسون و مدل تصمیم گیری چند معیارهTodim استفاده شده است. شاخص های مورد مطالعه پنج بعد اجتماعی- اقتصادی، بهداشتی- درمانی، تاسیسات و تجهیزات شهری، کیفیت مسکن و حمل ونقل عمومی را شامل میشوند که در قالب 37 متغیر تعریف شدهاند و داده های تحقیق نیز از بلوکهای آماری سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 استخراج شده است. . جامعه آماری پژوهش، 38 ناحیه کلانشهر تبریز میباشد. نتایج به دست آمده از ضریب پراکندگی حکایت از آن دارد که بیشترین نابرابری بین نواحی در شاخصهای مربوط به تاسیسات و خدمات شهری، حمل ونقل و بهداشتی - درمانی و کمترین نابرابری در شاخص های مربوط به کیفیت مسکن و اجتماعی - اقتصادی میباشد. در واقع شاخصهایی مانند فضای سبز، مدارس دولتی، مراکز فرهنگی، حمل ونقل همگانی، پارگینگ ... از توزیع نامتعادلی برخوردار میباشند. اما شاخصهای مربوط به کیفیت مسکن و شاخصهای اجتماعی- فرهنگی از وضعیت بهتری در بین نواحی 38 گانه برخوردار بوده و توزیع عادلانه تری در سطح شهر دارند. همچنین بنابر بررسیهای انجام شده و رتبهبندی مناطق بر اساس مدل تودیم، نواحی 8-1، 4-5 و 1-2 به عنوان برخوردارترین مناطق و 9-2، 5-6 و 7-3 به عنوان محرومترین نواحی شناخته شد.

نابرابری های فضایی، کلانشهر تبریز، مدل تودیم