سیاوش غلامیان علم - کارشناسی ارشد عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران
عبدالکریم عباسی دزفولی - استادیار دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران

در کشور ایران و در راستای دستیابی به خودکفایی، سرمایه گذاری های عظیمی جهت مطالعات، طراحی و اجرای شبکه های آبیاری انجام گرفته است. با وجود افزایش اشتغال و درآمد در مناطق احداث شبکه ها، در عمل مشاهده می گردد پس از گذشت چند سال از بهره برداری، ناکارآمدی آنها در امور بهره برداری و نگهداری و بهره وری آب مشکلاتی را به وجود آورده است. در پژوهش حاضر چالش ها و موانع پیش روی بهره برداری مناسب از شبکه آبیاری و زهکشی شاوور ارزیابی و راهکارهایی جهت اصلاح آنها ارایه گردید. طرح مذکور جهت کشت غالب محصولات گندم و ذرت طراحی و اجرا شده است، با این حال کشاورزان اقدام به کاشت برنج نموده و بهره برداری از شبکه را با مشکلات فراوانی مواجه ساخته است. در این تحقیق با استفاده از نظر کارشناسان و خبرگان فعال در زمینه آبیاری و زهکشی عوامل تاثیرگذار شامل معیارهای فنی و اجرایی، اقتصادی، اجتماعی و آموزشی تعیین گردید. پس از بررسی و انتخاب گزینه های تحقیق، مقایسه زوجی گزینه ها نسبت به زیرمعیارها انجام شده و میزان اهمیت هرکدام تعیین گردید. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که در معیارهای فنی و اجرایی، آموزش، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب زیر معیارهای دوام سازه ها با وزن 0/627، روش آبیاری با وزن 0/717، قیمت آب با وزن 0/474 و معیار مشارکت مردمی با وزن 0/481 دارای بیشترین اهمیت می باشند. نتایج تحلیل حساسیت معیارها حاکی از این است که معیار فنی و اجرایی و اجتماعی به ترتیب با وزن های 56/7 درصد و 6/9 درصد بیشترین و کمترین اهمیت را به خود اختصاص داده اند. همچنین در تحلیل حساسیت گزینه ها نیز مشاهده گردید که گزینه سازه های پیش ساخته با وزن 39 درصد و گزینه الگوی کشت محصولات کشاورزی با وزن 12/5 درصد به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اهمیت می باشند.

شبکه آبیاری و زهکشی شاوور، بهره برداری، مقایسه زوجی، گزینه ها، تحلیل سلسله مراتبی