سیدعلی اصغر طباطبایی نیا - دانشجوی دکتری ادبیات دانشگاه بیرجند

ظفرنامه مهمترین یادگار خامه توانای شرف الدین علی یزدی، شاعر، نویسنده، مورخ، ریاضی دان و عارف برجسته قرن هشتم و نهم هجری است. موضوع این اثر که در یک مقدمه، دو فصل و یک خاتمه به نثر فنی و به تقلید از تاریخ جهان گشای جوینی فراهم آمده است، احوال و فتوحات تیمور تا مرگ او و جانشینانش تا زمان شاهرخ و ابراهیم سلطان می باشد. نظر به این که ظفرنامه چندین قرن سرمشق منشیان، مترسلان و مورخان معاصر وی و قرون بعد بوده است، در این مقاله در شناساندن و زدودن غبار مهجوریت از چهره آن سعی شده است با درنظر گرفتن واقعیات مسلم نمی توان شرف الدین علی را در نقل وقایع جبهه گیری ها و ا ستنتاجات متهم و مقصر دانست. روان شناسی ادراک مولف، فشارهای سیاسی، وابستگی به قدرت، تجارب نویسندگی، جهان بینی و فلسفه تاریخ و ... عواملی است که نگرش خاص مورخ را تعیین می کند. تاکید بلیغ شرف الدین علی در آغاز ظفرنامه طی چندین صفحه در مورد صحت منابع پیشانوشتاری وی را تا حد زیادی تبریه می کند. ا گر شرایط زمانی و مکانی و عوامل مختلف در روی آوردن علما و ادبا به مراکز قدرت درنظر گرفته شود، می توان قضاوتی معتدل و مقرون به انصاف عرضه کرد.

شرف الدین علی یزدی، ظفرنامه، تاریخ نویسی، تیمور