احسان عابدین پور - دانشجوی دکترای تفسیر تطبیقی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم
رحمان عشریه - استاد یار دانشگاه علوم ومعارف

سوره ی کافرون نشانگر این حقیقت است که توحید و شرک به لحاظ سبک زندگی با هم در تضاد، پیامبر اکرم وتمام انبیاء بزرگ علی نبینا وآله وعلیهم السلام حتی یک لحظه باشرک سازش نکردند و حتی نخستین ومهمترین برنامه آنها مبارزه با آنبود، موضوع این تحقیق با توجه به پیام این سوره و لزوم وحدت شیعه و سنی در مقابل مشرکین و زندگی به سبک شرک،بررسی هر دو دسته از مفسرین شیعه و اهل تسنن در تفسیر این سوره میباشد. در این هم به تفسیر شیعه و نیز به تفسیر اهلتسنن توجه شده است و در هر دو طرف به یک مفسر از مفسرین متقدم و یک مورد از مفسرین متاخر مراجعه کردیم از تفاسیرمتقدمین شیعه به مجمع البیان و از تفسیرهای متاخرین امامیه نیز به تفسیر المیزان رجوع گردید، از تفاسیر قدمای اهل تسنن نیزبه مفاتیح الغیب و از تفسیرهای متاخرین سنی مسلک به التحریر و التنویر پرداخته شدهاست. خطاب مستقیم این سوره کفارخاصی است که پیشنهاد شراکت در پرستش خدای یکتا و خدایان خویش را مطرح کردند، با توجه به نفی استقبالی که در آیاتمربوط به نفی عبادت وجود دارد این سوره از دلایل نبوت محسوب می شود چرا که بعد از نزول این سوره کفار مذکور تا آخرعمر خدای یکتا را عبادت نکردند و بر شرکشان هلاک شدند، آیه آخر این سوره آنچنان در اوج بلاغت است که به عنوانضرب المثل هنگام جدایی به کار میرود، این توهم که آخرین آیهی این سوره اباحهی کفر را میرساند به دلایل مختلفنادرست است، این آیه به روشنی وعید، تهدید و مبالغه در نهی از کفر را در بر دارد. آیات چهارم و پنجم این سوره، تاکید آیاتدوم و سوم میباشند، همان طور که آیهی آخر این سوره نیز بر نفی اشتراک در عبادت توسط پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله و سلم تاکیدمیکند که تمامی این تاکیدها، لزوم محکم بودن در مقابل شرک و نفی زندگی به سبک شرک را نشان میدهد.

قرآن کریم عبادت، کفر، کافر