فاطمه حاجی پورلاطرانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مرکز دایره معارف بزرگ اسلامی

تبارشناسی پژوهشی بنیادی در منشا و خاستگاه امور تاریخ مند وبررسی مجدد اجزاء و بخش های تشکیل دهنده ی گذشته یتاریخی هر موضوعی است. این،گونه ای ارزیابی واژگون، از امروز به گذشته موضوع است.بنابراین دانش تبارشناسی خاندان بهشناخت اصل و نسب و شجره نامه بسنده نمی کند.خاندان شاهان سامانی و وزیران آنها از نظر تبارشناسی، قابل اهمیت هستند.سامانان از سال های 204 ه تا 395 ه در منطقهخراسان و ماوراءالنهر حکومت کردند. نژاد سامان ، سر سلسله آنان، بر اساس کتب تاریخی و مورخان آن به بهرام چوبین و کمی ضعیف تر به بهرام گور می رسد و حکمرانان و شاهان (امیران) سامانی همه، فرزندان او هستند و کسی جدا از خانواده در اینخاندان به پادشاهی نرسیده است.امیران سامانی وزیران نامدار و دانشمندی را به وزارت داشتند که جیهانی، بلعمی، عتبی و مصعبی معروف ترین آنها هستند.با فرض اینکه شاهان همواره خود را به شاهان سلسله های پیشین منسوب می کردند و وزیران همواره از خاندان های معروف بودند؛این پژوهش تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که: آیا تبار خاندان سامانی و وزرای آنان مانند تاریخ پیش از اسلام اصیل ودارای نسب در خاندان های مشهور بوده اند دستاورد این پژوهش به روش تاریخی-تحلیلی و مطالعه منابع و مآخذ دست اول، نشان میدهد امیران سامانی، به بیان مورخان،خود را به بهرام چوبین و بهرام گور نسبت دادنده اند. نام سلسله آنان برگرفته از نام نیای آنان، سامان است. وزرای آنان از خاندان معروف، دانشور و دانش پرور بودند وافرادی از نسب شاناز دوره طاهریان (207-257 ه) تا غزنویان (344-583 ه) دردستگاه حکومتی خدمت می کردند.

تبارشناسی، خاندان، سامانان، سامان، وزیران