تاملی درباره حقیقت محمدیه و ویژگی های آن

یکی از آموزه های مهم و قابل بحث عرفان اسلامی حقیقت محمدیه است و مراد از آن به اصطلاحمتصوفه و عرفا، ذات احدیت به اعتبار تعین اول است. این حقیقت به عنوان مبدا و معاد، شالوده نظامآفرینش، نخستین وجود منبسط و تجلی حق، سبب حدوث و بقای عالم، واسطه حق و خلق و غایتنظام هستی معرفی شده است. در شرح و بسط این موضوع در جهان بینی عرفانی مخصوصا در مکتبابن عربی و پیروان او مطالب و مسایل مهمی مطرح گردیده که بیشتر حول محور اولین، کاملترین وجامع ترین مخلوق می باشد. این حقیقت تحت عناوین و تعابیر مختلف و قریب به هم از جمله: اسماعظم، روح اعظم، امر، بهمن (در زبان پهلوی)، تجلی اول، صادر اول، عقل اول، معلول اول، جوهر، دربیضاء، روح عالم، روح محمدی، عقل فعال، علت ثانی، نفس الرحمن، هباء و... مورد توجه قرار گرفتهاست. این نامهای مختلف در واقع به لحاظ اعتبارات و اوصاف گوناگونی است که بدان داده شده وهدف این مقاله تشریح و تبین آن اوصاف و ویژگی ها است.

Keywords:

عرفان اسلامی , حقیقت محمدیه , عقل اول , خلیفه خدا , واسطه فیض