نسرین رخ سفید - کارشناسی ارشد شیمی تجزیه و مدرس شیمی متوسطه دوم، آموزش و پرورش میناب
لیلا عامری - کارشناسی ارشد زیست شناسی جانوری و مدرس علوم تجربی متوسطه اول، آموزش و پرورش میناب

با توجه به تبیین اهمیت و ضرورت کتابهای درسی در نظام آموزش و پرورش و سیر پیشرفت جهانی و کشوری در تمام شاخه های علوم، برای همگام شدن و کمک در جهت پیشبرد این مهم بر آن شدیم که به تجزیه و تحلیل کتاب آزمایشگاه علوم پایه یازدهم چاپ1396، که رسالت اصلی آن تربیت شهروندی با مهارت لازم برای حل مسیله به روش علمی است، بپردازیم. کتاب مذکور به روش ویلیام رومی و حیطه شناختی بلوم مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته شد. در این پژوهش متن، تصاویر و سوالات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای بررسی داده و اطلاعات از روش های آمار توصیفی ( اندازه گیری فراوانی، درصد فراوانی و میانگین) و محاسبه ضریب درگیری دانش آموزان بر اساس فرمول ویلیام رومی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کتاب آزمایشگاه علوم پایه یازدهم و نمونه آماری به طور تصادفی 12صفحه از متن، 12 صفحه از تصاویر و 12 صفحه از سوالات کتاب انتخاب شده است. نتایج بررسی نشان می دهد که کتاب در بخش متن(ضریب درگیری 0/7) فعال، در بخش تصاویر(ضریب درگیری صفر) غیرفعال و در بخش سوالات (ضریب درگیری 3/25) بسیار فعال می باشد. در مجموع، میانگین ضرایب درگیری سه بخش مذکور، 1/32 بدست آمد که بیانگر این مفهوم است کتاب حاضر در رویکرد کلی، فعال می باشد و دانش آموزان را نسبت به یادگیری بر می انگیزد همچنین زمینه اکتشاف و پژوهش و عمل فعالانه را فراهم می سازد. نتایج حاصل از بررسی کلیه فعالیت های کتاب با کمک حیطه شناختی بلوم نشان می دهد که مولفان به هدف های سطح درک و فهم و کاربرد توجه بیشتری داشته اند؛ به طوری که %97 /41 از اهداف به درک وفهم و % 27/6 به سطح کاربرد اختصاص دارد که سبب تقویت مهارت و به چالش کشیدن دانش آموز می شود. به سطح آفریدن با% 0/61 توجه کمتر شده که نیاز به توجه بیشتر دارد.همچنین به منظور غنای بیشتر تحلیل با در نظر گرفتن بخش کتاب در یک نگاه محتوای کتاب از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفت.

تحلیل محتوا، ویلیام رومی، بلوم، آزمایشگاه