فهیمه باباحجیان - کارشناسی ارشد مرمت آثار تاریخی و فرهنگی
حسین بهروزی پور - کارشناسی ارشد پژوهش هنر

زندگی و رفتارهای انسان ها تابع فرهنگی است که در آن زاده و پرورده شده اند. فرهنگی که حاصل جغرافیای انسانی و طبیعیاست و شامل: دین، ادبیات، آب و هوا، ارتفاع و ... می شود. این جغرافیا در ایران سبب به وجود آمدن سلسل های از فرهنگ هایخاص در معماری سنتی شده است که فرهنگ درون گرایی و رعایت حجاب در خانه ها یکی از آن هاست. حجاب به عنوانیکی از اصول حاکم بر معماری سنتی، ریشه های عمیقی در فرهنگ ایرانیان از دوران کهن تا به امروز دارد. اصل رعایتحجاب ساکنین بناها در دوره اسلامی، بر پایه ارزش های اخلاقی اسلامی به عنوان یک اصل مهم حاکم بر تمامی شیونزندگی، به زیبایی در معماری سنتی ایران نمود پید ا کرده است و نتایج عمیقی در نحوه قرارگیری عناصر معماری وعملکردهای گوناگون آن داشته است. سوال این است: باتوجه به ارزش های اخلاقی و اسلامی و جایگاه آن در معماری سنتیایران، مقوله حجاب و پوشیدگی در بناهای سنتی ایران چگونه لحاظ شده است اهداف پژوهش حاضر : بررسی موردیشیوه های بکار رفته در خانه های تاریخی کاشان، با توجه به رعایت مقوله حجاب در معماری ، رسیدن به مفهوم و کاربردحجاب و مقوله محرمیت و عوامل موثر بر آن در معماری خانه های قاجاری کاشان، ریشه های شکل گیری حجاب در بناها وجایگاه آن در ارتباط با شیوه های معماری سنتی ایران در دوره قاجار است. روش تحقیق توصیفی است و از شیوه کتابخانه ای(اسنادی) در جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. از یافته های این پژوهش می توان به رابطه تنگاتنگ سلسه مراتب محرمیتبا بینش معماری اسلامی و فرهنگ حجاب در شکل گیری فضاهای ایجاد شده و همچنین تقدس بخشیدن به فضای خصوصیخانواده با توجه به رعایت مقوله حجاب در راستای حفظ آسایش بیشتر برای ساکنین در معماری خانه های سنتی کاشان دردوره قاجار اشاره کرد.

معماری اسلامی، خانه های تاریخی کاشان، حجاب در معماری