مصطفی لعل شاطری - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرحیم جوان لاجی - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلام، دانشگاه فردوسی مشهد

حفظ حجاب و پوشش نزد زنان، از جمله موضوعات جاری در جامعه ایران از باستان تا عصر کنونی محسوب می شود؛ چنانکهاین جریان با ورود اسلام، با تاکید بیشتری از سوی سلسله های مسلمان مد نظر قرار گرفت. بر این اساس، در سیر تاریخی پوششو حفظ حجاب، زنان ایرانی اهتمام ویژه ای نسبت به آن نشان دادهاند. هدف از این مقاله با تکیه بر روش توصیفی–تحلیلی و بااستناد به تاریخ شفاهی، پاسخ به این پرسش می باشد که صدور فرمان کشف حجاب توسط رضاشاه در سال 1314 ش و متعاقبالباسهای تحمیلی از سوی حکومت، چه تاثیری بر نوع پوشش زنان خواف، به عنوان یکی از مناطق دارای بافت جمعیتی موثر درتاریخ شرق ایران و برخوردار از فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی داشته است یافتهها حاکی از آن است که با توجه به پیشینهپوشش مبتنی بر موازین اسلامی در این ناحیه، پس از واقعه کشف حجاب، زنان خوافی با تحمل سختی ها و مرارت برای حفظپوشش و حجاب، همچنان بر الگوی دیرینه خود پایبند ماندند. در دوره مذکور، بانوان این منطقه به منظور رعایت حجاب ازلباسها و پوشش هایی استفاده کرده اند که عملا به عنوان راهکاری برای حفظ حجاب آنان محسوب می شده است که از جملهآنها می توان به قدیفه، دستمال سر، پیراهن های گشاد و غیره اشاره کرد. با بررسی گزارش های شاهدان عینی یا افراد ناقل با یکواسطه درباره صدور فرمان کشف حجاب در خواف، دریافت می گردد که زنان این منطقه ضمن مقابله با این جریان اعمالی برایران در راستای غربگرایی افراطی رضاشاه، از پوشش هایی جایگزین برای حفظ حجاب استفاده کرده اند.

کشف حجاب، رضاشاه، خواف، پوشش، حجاب