فرزانه رضوی - استادیارپژوهشی،بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
حمیدرضا رحمانی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،اصفهان، ایران

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی و باغی در سطح دنیا و ایران بوده، باعث خسارات اقتصادی قابل توجهی در بخش کشاورزی و باغی میگردد. در شرایط کم آبی و از طرفی افزایش روزافزون جمعیت، استفاده بهینه از منابع محدود آبی و نیز افزایش میزان تولید محصولات باغی و زراعی تحت شرایط خشکی غیر قابل اجتناب میباشد. بر این اساس، بررسی جنبه های مختلف بنیادی عکس العمل و مقاومت گیاهان به تنش خشکی خصوصا در محصولات کشاورزی و باغی و راهکارهای افزایش مقاومت به خشکی و حفاظت از محصولات کشاورزی و باغی همواره مورد توجه محققین اصلاح نباتات و فیزیولوژی گیاهی بوده است. کاهش صدمات خشکی در باغات از طریق بکارگیری تکنیکهای به باغی و راهکارهای عملی و کاربردی مختلف در جهت مدیریت تنش در باغات باعث تعدیل تاثیرات خشکی بر محصولات باغی شده، مهمترین این روشها به طور خلاصه عبارتند از: استفاده از تنوع ژنتیکی موجود درارقام و ژنوتیپ های مختلف درختان میوه وانتخاب ارقام و پایه های متحمل به خشکی، احداث باغات دیم، و نیز استفاده از شیوه های مدیریت آبیاری به صورت کم آبیاری های تنظیم شده که از مهمترین و موثرترین راه ها برای مقابله با تنش خشکی در باغات میوه میباشند. همچنین استفاده از محلولپاشی های موثر و هدفمند درختان میوه با استفاده از تنظیم کننده های رشد و نیز برخی ترکیبات اسمولیتی محافظ، ایجاد بالانس تغذیه ای مناسب در درختان میوه با تمرکز بر عناصر سیلیکون، برخی عناصر میکرو و خصوصا پتاسیم از دیگر راهکارهای موثر در حفاظت محصولات باغی از خشکسالی میباشد.

تنش خشکی، خشکسالی، مدیریت باغات، بیومکانیسم دفاعی، فتوسنتز، تنفس، آنتی اکسیدانت، تعادل اسمزی، بالانس آبی، کم آبیاری تنظیم شده، اصلاح ژنتیکی