زینب پورقلی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
کیومرث سفیدی - استادیار، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
خسرو ثاقب طالبی - دانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
فرشاد کیوان بهجو - دانشیار، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

حضور و جایگزینی گونه های مختلف درختی در مراحل مختلف توسعه ی توده های جنگلی در مقیاس زمانی خرد به صورتنامنظم و در مقیاس زمانی کلان به صورت منظم می باشد. تحقیق حاضر با هدف مطالعه ی ترکیب گونه های درختی در فازتشکیل روشنه در روند تحولی توده های آمیخته راش در جنگل های شمال کشور به انجام رسید. پس از بررسی ها و جنگلگردشی های اولیه، سه قطعه نمونه یک هکتاری به شکل مربع انتخاب و سپس در هر یک از قطعات نمونه یک هکتاری، قطربرابر سینه، ترکیب گونه های درختی و توزیع درختان زنده در طبقات قطری مختلف برای تمامی درختان مورد اندازه گیری قرارگرفت. کلیه درختان با قطر بیش از هفت و نیم سانتیمتر در ارتفاع برابر سینه به وسیله نوار قطرسنج اندازه گیری شدند.براساس اندازه گیری های به عمل آمده در مجموع، در سه قطعه نمونه مورد بررسی 1138 اصله درخت از گونه های راش، ممرز وسایرگونه ها اندازه گیری شدند. میانگین تعداد درختان در هر هکتار در این فاز، 379 اصله در هکتار به دست آمد. گونه راش با6 / 93 درصد و ممرز 96 / 3 به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را در بین گونه ها به خود اختصاص دادند.

ترکیب گونه ای، جنگل اسالم، راش