مهدی صالحی - کارشناسی دانشکده محیط زیست وابسته به سازمان محیط زیست

منطقه حفاظت شده بیجار از جمله زیستگاه های مناسب زیر گونه قوچ میش ارمنی (Ovis orientalis gmelini) می باشد. قوچ میش ارمنی دارای پراکندگی جغرافیایی محدودی است و به عنوان یک گونهآسیب پذیر در فهرست سرخ IUCN قرار دارد. اطلاعات کافی در مورد انتخاب زیستگاه این تاکسونوجود ندارد تا برای برنامه های حفاظتی قرار گیرد و این پژوهش اولین مطالعه در مورد مطلوبیت زیستگاهقوچ میش ارمنی می باشد. تهدیدات و تعارضات انسانی موجود در منطقه حفاظت شده بیجار، گونه قوچمیش ارمنی را از برخی زیستگاه های مناسب جدا کرده و محل های حضور جمعیت های این گونه را دربرخی مناطق محدود نموده است. مدل های پیش بینی کننده محدوده پراکنش گونه، می توانند محدودهتوزیع گونه ها و زیست گاه هایشان را پیش بینی کنند، بنابر این می توانند به عنوان ابزار مناسبی برایاهداف حفاظتی و مدیریتی به کار روند. به منظور مدل سازی زیستگاه این گونه از روش آنتروپی بیشینه(Maximum Entropy) در محیط نرم افزار مکسنت با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی در محیط نرمافزار Arc GIS 10 استفاده شد. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغییر وابسته و از متغییرمحیطی به عنوان متغییر مستقل استفاده شد. در این مطالعه برای زیر گونه قوچ میش ارمنی در منطقهحفاظت شده بیجار موید این مطلب است که زیستگاه مطلوب قوچ و میش در منطقه حفاظت شده بیجاردر ارتفاعات بیش از 1900 متر از سطح دریا، در شیب های بالای 80 درصد بوده و پوشش گیاهی نقشمهمی در مطلوبیت زیستگاه برای گونه دارد. انتخاب ارتفاعات بالا توسط قوچ و میش ها به دلیل نبودامنیت در ارتفاعات میانی و پایین منطقه می باشد.

قوچ و میش ارمنی، منطقه حفاظت شده بیجار، مدل سازی مطلوبیت زیستگاه، آنروپی بیشینه، سامانه اطلاعات جغرافیایی