هاشم درخشان - فارغ التحصیل ارشد علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
کامران داوری - استاد گروه علوم و مهندسی آب،دانشگاه فردوسی مشهد

آب زیرزمینی سرمایهای خدادادی برای ایجاد سازگاری با نوسانات آبوهوایی است. این مهم در متون علمی با اصطلاح مدیریت زوجی برای استفاده حداکثری از چرخه آب در طبیعت معروف است در واقع میتوان با استفاده صحیح از آب زیرزمینی سیلابهای ناشی از ترسالی های غیر معمول را نیز در آب زیرزمینی ذخیره نموده و در دوره های خشکسالی استفاده نمود. در متون علمی احجام ذخیره آب زیرزمینی با اصطلاح ذخیره خشکسالی شناخته میشوند. ذخیره خشکسالی خود به بخش دو اصلی شامل بافر خشکسالی و ذخایر تجدیدناپذیر و یا ذخیره استراتژیک آب زیرزمینی تقسیم میشود. برداشت از هر یک از این احجام آبزیرزمینی در صورتی معقول میباشد که بین حجم برداشت شده با شرایط آب هوایی مطابقت وجود داشته باشد. به عنوان نمونه تغییرات برداشت از این احجام در آبخوان دشت مشهد تشریح گردد. نتایج نشان میدهد که متاسفانه این مهم در بهره برداری از آبزیرزمینی مورد توجه قرار نگرفته است. بنابراین با توجه به اهمیت و ضرورت برداشت صحیح از آب زیرزمینی به تناسب تغییرات آب وهوایی، لازم است تا در تمامی آبخوانها احجام ذخیره آب زیرزمینی از منظر محدودیت تاب آوری توسعه در برابر خشکسالی تحلیل شده و به تناسب پاسخ به ریسک خشکسالی برآورد گردند.

پایداری، خشکسالی، ذخیره خشکسالی، بافر خشکسالی، ذخیره استراتژیک آب زیرزمینی